Obecne użytkowanie dawnych gatunków pszenic

• Published in: Problems of World Agriculture / Problemy Rolnictwa Światowego Vol. 19; no. 34, Part 4; pp. 31 - 46
• Main Authors: Dostatny, Denise F, Ciępka, Aleksander, Podyma, Wiesław, Babalski, Mieczysław
• Format: Journal Article
• Language: Polish
• Published: 31.12.2019
• Edition: 1827
• Subjects: Agribusiness; Crop Production/Industries; cultivation; einkorn; emmer; Farm Management; Productivity Analysis; płaskurka; samopsza; uprawa
• ISSN: 2081-6960
• DOI: 10.22004/ag.econ.300086

Within plants grown by human being, in economical and agronomical point of view, cereals are the most important group of crops. Cereals, especially bread made of them, are major staple food in the world. For thousands years, from the moment of their domestication, ancient species of hulled wheats, like einkorn (Triticum monococcum) and emmer (Triticum dicoccum), were basic part of people diet. It was so until modern wheats (Triticum aestivum) became popular. In some world regions ancient wheats are cultivated nowadays. Adapting their farming techniques to modern agriculture and organic farming is related with increasing popularity of healthy eating. Results of organic farming techniques and cultivation research of einkorn and emmer are being presented in this article. Hulled wheats are tolerant to various biotic as well as abiotic stress conditions and can be grown in poor soil condition providing the farmer an advantage to take the crop. This also opens opportunities for manufacturers to seek the untapped market. / Synopsis. Spośród uprawianych przez człowieka roślin, ze względów ekonomicznych i rolniczych zboża są najważniejszą grupą roślin uprawnych. Zboża, a zwłaszcza wyrabiany z nich chleb, są głównym i podstawowym produktem spożywczym na świecie. Pradawne gatunki oplewionych pszenic samopszy (Triticum monococcum) i płaskurki (Triticum dicoccum), od momentu ich udomowienia, stanowiły przez tysiąclecia podstawę diety człowieka. Było tak do momentu upowszechnienia się pszenicy zwyczajnej. W niektórych regionach świata są uprawiane do dzisiaj, a ze względu na rosnącą popularność zdrowej żywności rośnie ponowne zainteresowanie tymi dawnymi zbożami. Wiąże się to z dostosowaniem technik ich uprawy do warunków współczesnego rolnictwa konwencjonalnego i ekologicznego. W niniejszym artykule zostały omówione wyniki badań nad agrotechniką ekologicznej uprawy dawnych gatunków pszenic: samopszy i płaskurki. Pszenice oplewione są odporne na różne czynniki stresu biotycznego i abiotycznego i mogą być uprawiane w słabych warunkach glebowych, co zapewnia rolnikowi przewagę nad innymi uprawami. Daje to również producentom możliwość zagospodarowania niewykorzystanych nisz na rynku.