Metabolik alkalozlu sıçanlarda böbrek kortikal toplayıcı kanal interkalate hücrelerdeki ultrastrüktürel değişiklikler

• Published in: Cerrahpaşa tıp dergisi Vol. 37; no. 2; pp. 49 - 57
• Main Authors: MAMAL, Emine, URULUER, Bülent, TANRIVERDİ, Gamze, AYLA, Şule, SEÇKİN, İsmail
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 2006
• Subjects: Alkalosis; Alkaloz; Beslenme ile ilgili ve metabolik hastalıklar; Böbrek tübülleri; Böbrek tübülleri, toplayıcı; Kidney Tubules; Kidney Tubules, Collecting; Modeller, hayvan; Models, Animal; Nutritional and metabolic diseases; Rats, Wistar; Sıçan, Wistar; ultra yapı; ultrastructure
• ISSN: 1300-5227

Kortikal toplayıcı kanallar (KTK) asid baz dengesinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. Fizyolojik çalışmalar bu toplayıcı kanal (TK) segmentinin, organizmanın asit baz durumuna bağlı olarak, H+ ve HCO3- sekrete ve reabsorbe ettiğini göstermektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar da, KTK da esas ve interkalate hücreler olmak üzere iki farklı tip hücre bulunduğunu ve bu zıt transport işleminden, interkalate hücrelerin, A (A ICH) ve B (B ICH) olmak üzere iki subünitinin sorumlu olduğunu göstermiştir. Biz de bu çalışmamızda, böbreğin asit- baz hemostasisinin düzenlenmesinden sorumlu olduğu desteklenen KTK'nın bu farklı tip interkalate hücrelerinin, alkaloza vereceği cevabı ultrastrüktürel olarak değerlendirmeyi amaçladık. Alkaloz grubumuzda KTK hücrelerinin çoğunluğunun B tipi ICH olduğu görüldü. B tipi hücrelerinin bir kısmında, apikal yüzeye çok yakın yerleşimli irili ufaklı veziküller, multiveziküler cisimcikler (MVC) ve artmış mikrovilliler gözlendi. A tipi ICH'da, mikrovilli kaybı, sitoplazmada hücrenin orta ve bazal bölümlerinde yoğunlaşmış vezikül artışı ve bazal katlantılarda artış gözlendi. Kompanse gruplarında normale dönmüş B Tipi hücrelere bol miktarda rastlandı. A tipi hücrelerin ise mikrovilluslarını yeniden kazandıkları ve apikal yüzeylerini genişlettikleri gözlendi. Bulgularımız bize, alkalozda kortikal toplayıcı kanallarda, B tipi interkalate hücrelerin HCO3-salgılayarak, artan idrar pH'ından esas sorumlu hücreler olduğunu düşündürmektedir. A tipi interkalate hücreler ise başlangıçta sadece H+ absorbsiyonu yaparak, daha sonra ise plastisite gösterip, B hücrelerine benzer fonksiyonel özellik kazanıp, alkalozun oluşumuna katkı sağladığını düşündürmektedir. Cortical collecting duct (CCD) has an important role in the regulation of asid-base balance. Physiological studies have indicated that this CCD is secreting and reabsorbing H+ and HCO3-, depending on acid base situation of organism. In recent years, studies have indicated that CCD had two different kinds of cells which are known as principal and intercalated cells ICC and type A ( A ICC) and B (B ICC) subunits of this intercalated cells are responsible for this reverse transportation. We aimed to investigate ultrastructurally, the reaction of these different types of intercalated cells on CCD toward alkalosis. In alkalosis group, It has been observed that the most of the CCD cells had been type B ICC. Large and small vesicles which are located near the apical surface, multivesiculer body (MVB) and increased microvillus have been seen in some of type B cells. In A type ICC, ıt has been observed loosed of microvillus, loss increased vesicules in the middle and basement of the cells. There have been many of normal Bcell type ICC. In addition, it has been observed that A type ICC had regained their microvillus and enlarged their apical surface. Our findings have made us think that Type B intercalated cells which are located in the cortical collecting duct were responsible for the increased urine pH by secreting HCO3-. In addition, we think that type A intercalated cells contribute to alkalosis which absorb H+ solely in the beginning and then gain similar functional characteristics as B cells by showing plasticity.