Türk Silahlı Kuvvetleri hastane laboratuvarlarındaki spektrometrelerin kalite kontrolu

• Published in: Gülhane tıp dergisi Vol. 40; no. 3; pp. 355 - 361
• Main Authors: ÖZGÜRTAŞ, Taner, KUTLUAY, Türker, SERDAR, Muhittin, HAŞİMİ, Adnan, KARACA, Levent, YILMAZ, Kurtuluş, KURT, İsmail
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Gülhane Askeri Tıp Akademisi 1998
• ISSN: 1302-0471

Spektrometreler (spektrofotometre ve fotometreler), klinik biyokimya laboratuvarında kantitatif ölçümlerde kullanılan ana cihazlardır. Bu cihazların performansları, laboratuvar sonuçlarını önemli ölçüde etkiler. Bu çalışmada, Türk Silahlı Kuvvetleri hastane laboratuvarlarmdaki (n=38) spektrofotometre (n=60) ve fotometrelerin (n=7) performansları (dalga boyu doğruluğu, fotometrik doğruluk, fotometrik doğrusallık, kaçak ışık) ölçüldü. Bu amaçla, holmium oksit (5gr/dl), potasyum dikromat (50 ve 100 mg/L), kobalt sülfat (10 ve 23 gr/L), p-nitrofenol (20 ve 40 $\mu$.mol/L) çözeltileri laboratuvarlara gönderildi ve standart işlemlerle, belli dalga boylarında absorbanslarının saptanması istendi. Spektrometrelerin performansları, alınan sonuçlar referans değerlerle karşılaştırılarak belirlendi. Spektrofotometreler ve arasında performans açısından önemli farklar olduğu gözlendi. Özellikle eski model (bandgenişliği > 30 nm) ve uzun süre kullanılmış (> 10 yıl) spektrofotometrelerin performansları oldukça kötü idi. Sonuçlar, laboratuvarların temel cihazları olan spektrometrelerin uygun kullanılabilmeleri için performanslarının düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiğini gösterdi. Spectrometers (spectrophotometers and photometers) are the most important measuring instruments for carrying out quantitative determination in clinical biochemistry laboratory and their measuring performance has an important effect on laboratory results. In this study the performance (wavelenght accuracy, photometric accuracy, photometric linearity, stray light) of the spectrophotometers (n=60) and the photometers (n=7) in laboratories of Turkish Armed Forces Hospital (n=38) was determined. For this purpose, solutions of holmium oxide (% 5 g/dl), potassium dichromate (50 and 100 mg/L), cobalt sulfate (10 and 23 g/L), p-nitro phenol (20 and 40 (imol/L) were sent to the laboratories in order to check their absorbance at established wavelengths by standart procedures. As for the results, great diferences have been observed among the performances of the spectrophotometers. Especially, regarding the older model (bandwidth > 30 nm) and highly used (> 10 years) spectrophotometers, their performances were quite poor. The results demonstrated that the performance of spectropohotometers which are basic tools in the laboratory should have regularly been checked for establisment of proper activity.