Tuzgölü Havzası kuzeybatısı (Karahoca-Mangaldağ-Yeşilyurt-Sarıhalit bölgesi) Üst Maastrihtiyen-Paleosen biyostratigrafisi ve paleoekolojisi

• Published in: Yerbilimleri no. 23; pp. 33 - 52
• Main Authors: SONEL, Nurettin, YILDIZ, Ayşegül, AYYILDIZ, Turhan
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Hacettepe Üniversitesi 2001
• Subjects: biostratigraphy; Biyostratigrafi; eustatic change of sea level; Fosil; fossil; Geology; Jeoloji; Kireçtaşı[kaya]; limestone[rock]; paleoecology; Paleoekoloji; planktonic foraminifera; Planktonik foraminiferler; sedimentary environment; Tuz Gölü Havzası; Tuz Lake Basin; Çökelme ortamı; Östatik deniz seviyesi değişimi
• ISSN: 1301-2894

Tuzgölü Havzası kuzeybatısında Karahoca-Mangaldağ-Yeşilyurt-Sarıhalit yörelerinde en Üst Maastrihtiyen ve Paleosen'i temsil eden kireçtaşı ve türbidit fasiyeslerinde çökelmiş, Haymana formasyonunun üst seviyeleri ile Çaldağ ve Kırkkavak formasyonlarının tamamından örnekler derlenmiştir. Derlenen örneklerden Micula mura (NC-23) (en Üst Maastrihtiyen), Markaliusinversus(NP-1), Cruciplacolithus tenuis (NP-2), Chiasmolithusdanicus(NP-3)(Daniyen), Ellipsolithus macellus (NP-4), Fasciculithus tympaniformis (NP-5), Heliolithus kleinpellii (NP-6), Discoaster mohleri (NP-7), Discoaster multiradiatus (NP-8) (Tanesiyen) kalkerli nannoplankton zonları ile Morozovella pseudobulloides, Morozovella trinidadensis, Morozovella uncinata (Daniyen), Morozovella angulata (Daniyen-Tanesiyen), Planorotalites pseudome-nardii (Tanesiyen) planktik foraminifer zonları tanımlanmıştır. Formasyonların litolojik özellikleri, kalkerli nannoplankton, planktik ve bentik foraminiferlerinin sayısal bolluk dağılımları ile makro fosil içerikleri birlikte değerlendirilerek, Geç Maastrihtiyen-Paleosen boyunca yörede deniz seviyesinin sabit olmadığı belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre, Karahoca yöresi Geç Maastrihtiyen'de havza özelliğindedir. Daniyen'de Karahoca yöresi yamaç özelliğindeyken; Mangaldağ yöresi sırasıyla; orta-dış şelf, yamaç, havza, Yeşilyurt yöresi ise orta-dış şelf özelliğindedir. Tanesiyen'de; Karahoca ve Yeşilyurt yöreleri yamaç ve havza, Sarıhalit yöresi ise, dış şelf ve yamaç özelliğini kazanmıştır. Geç Maastrihtiyen boyunca Karahoca yöresindeki denizin ılıman-sıcak karakterde olduğu, ısıya karşı duyarlı olan kalkerli nannoplankton gruplarının yüzde bolluk dağılımları ile belirlenmiştir. Daniyen'de de Karahoca yöresindeki deniz ılıman-sıcak karakterdeyken, Mangaldağ ve Yeşilyurt yörelerinde, zaman zaman ılıman-sıcak ve ılıman-serin periyotların birbirlerini izledikleri gözlenmiştir. Tanesiyen'de ise, Karahoca ve Yeşilyurt yörelerinde, ılıman-sıcak ve ılıman-serin periyotlar gözlenirken, Sarıhalit yöresinin ılıman-sıcak karakterde olduğu belirlenmiştir. In this study, the Micula mura (NC-23) (upper most Maastrichtian), Markalius inversus (NP-1), Cruciplacolithus tenuis (NP-2), Chiasmolithus danicus (NP-3) (Danian), Ellipsolithus macellus (NP-4), Fasciculithus tympaniformis (NP-5), and Heliolithus kleinpellii (NP-6) (Thanetian) calcareous nannoplankton zones and Morozovella pseudobulloides, Morozovella trinidadensis, Morozovella uncinata (Danian), Morozovella angulata (Danian-Thanetian), Planorotalites pseudomenardii (Thanetian) planktic foraminiferal zones were recognised from the samples collected from the upper most level of the Haymana formation and from the bottom to the top of the Çaldağ and Kırkkavak formations. These units represent late Maastichtian-Paleocene interval. They were deposited in turbidite and limestone facieses of the northwest Tuzgölü Basin in the Karahoca-Mangaldağ-Yeşilyurt-Sarıhalit area.Lithological characteristics and distribution of the numerical abundance of calcareous nannoplankton, planktic, benthic foraminifera and other fossil contents of the formations showed that the sea level was not stable during the late Maastrichtian-Paleocene interval in the studied area. On the basis of available data belonging to the upper Maastrichtian; Karahoca area was a basin character. During the Danian time, while the Yeşilyurt area has the characteristics of middle-outher shelf, Mangaldağ area implies a middle-outher shelf, slope and, basin characters sequently. During the Thanetian time, Karahoca and Yeşilyurt areas show a slope and basin characters, while the Sarihalit area possess outher shelf and slope characteistics. Moreover, percentage abundance and the diversity of temperature-sensitive calcareous nannoplankton groups indicate that, the sea-surface water of the Karahoca area was a tropical-temperate character at the late Maastrichtian. During the Danian time; Karahoca area also, shows a tropical-temperate character when Mangaldağ and Yeşilyurt areas accosionaly imply tropical-temperate and temperate-cool periods. Also, at the Thanetian time; in the Karahoca and Yeşilyurt areas, sea-surface water accosionaly has tropical-temperate and temperate-cool characteristics, while the Sarihalit area shows a tropical-temperate character.