Tüberküloz tedavisi sırasında gelişen hepatotoksisitede klinik yaklaşım

• Published in: Tüberküloz ve toraks Vol. 50; no. 4; pp. 480 - 484
• Main Authors: ERBAYCU, Ahmet Emin, ÇAKAN, Aydan, ÖZSÖZ, Ayşe, DERELİ, Şevket
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Türk Tüberküloz ve Toraks Derneği 2002
• Subjects: Antitubercular Agents; Antitüberküler ajanlar; Drug Toxicity; Hepatit, toksik; Hepatitis, Toxic; Hepatodejeneratif bozukluklar, sinir sistemi; Heredodegenerative Disorders, Nervous System; İlaç toksisitesi; Recurrence; Respiratory tract diseases; Solunum yolu hastalıkları; Tekrarlama; Terapötik; Therapeutics; Tuberculosis, Pulmonary; Tüberküloz, pulmoner
• ISSN: 0494-1373

Bu çalışmada, tüberküloz ilaçlarına bağlı gelişen hepatotoksisitenin cinsiyet, yaş, eşlik eden hastalık, daha önce tedavi alıp almama ile ilişkisi incelendi. Ayrıca, bu olgularda ilaçlar kesildikten sonra ilaçların hepsine birden ya da kademeli başlanmasının, nüks ve klinik uyum açısından fark yaratıp yaratmadığı araştırıldı. Çalışmaya 1995-1999 yılları arasında, tüberküloz tedavisi sırasında hepatotoksisite gelişen 18 kadın, 17 erkek toplam 35 olgu alındı. Tedavinin başlangıcı ile hepatotoksisite gelişmesi arasında geçen ortalama süre 13.71 ± 10.9 (4-60) gün idi. Tedavi kesildikten sonra normal enzim değerlerine ortalama 12.25 ± 6.9 (5-30) günde ulaşıldı. Hepatotoksisite gelişmesi için geçen süre ve düzelme süresi her iki cins arasında istatistiksel farklılık göstermedi (p> 0.05). Olguların tümünde ilaçların hepsi kesildi. Yirmiiki (%62.9) olguda kesilen ilaçların hepsine birden, 13 (%37.1) olguda kademeli olarak başlandı. Bu iki grubun yaş ortalamaları arasında istatistiksel farklılık yoktu (p= 0.265). iki (%5.7) olguda hepatotoksisite nüks etti. Hepatotoksisite düzeldikten sonra ilaçların tümünün tam doz ya da kademeli başlandığı olgular ve streptomisinli ve etambutollü rejim alan olgular arasında nüks açısından istatistiksel farklılık izlenmedi (p> 0.05). Sonuçta; hepatotoksisite geliştiğinde ilaçların tümünün kesilmesinin, klinik iyileşme ile birlikte enzim düzeylerinin normale döndükten sonra ilaçların tümüne tam doz başlanmasının uygun olacağını düşünüyoruz. In this study, any relation was searched between hepatotoxicity -caused by antituberculous therapy- and sex, age, coexisting disease occurence of previous treatment or not. In this cases, it was also examined if there existed any difference of recurrence and clinical adherance for beginning the drugs step by step or all at same time after stopping the drugs. In 1995 to 1999, 18 women and 17 men, totally 35 patients, suffer from hepatotoxicity while having antituberculous therapy were included the study. The period between the beginning of the therapy and appearing of hepatotoxicity was 13.71 ± 10.9 (4-60) days. After stopping the therapy, normal enzyme values were seen in 12.25 ± 6.9 (5-30) days. These 2 periods did not reflect any statistically difference between 2 sex (p> 0.05). In all cases, all of the drugs were stopped at same time. They were begun all at same time in 22 (62.9%) cases, step by step in 13 (37.1 %) cases. There were no statistically difference for mean values of age between these 2 groups of cases (p= 0.265). Hepatotoxicity was recurred in 2 cases (5.7%). Regarding the recurrence of hepatotoxicity, there was not seen any difference between groups begun all at same time or step by step, between groups having treatment with streptomycin or ethambutol (p> 0.05). In conclusion, when hepatotoxicity occures, we think that it will be apropriate to stop all the drugs at the same time and also begin all of them at same time after clinical regression and reaching normal enzyme values.