Türkiye'de psikoz epidemiyolojisi: Yaygınlık tahminleri ve başvuru oranları üzerine sistematik bir gözden geçirme

• Published in: Türk psikiyatri dergisi Vol. 22; no. 1; pp. 40 - 52
• Main Authors: ELBİ, Hayriye, BİNBAY, Tolga, ALPTEKİN, Köksal, ULAŞ, Halis
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği 2011
• ISSN: 1300-2163

Amaç: Türkiye'de psikotik bozukluklar için bildirilen yaygınlık tahminlerini, tedavi başvuruları içindeki psikotik bozukluk oranlarını ve ilişkili bazı özellikleri saptamak. Yöntem: 1990 sonrası için yaygınlık ve tedavi için ayaktan ya da yataklı servis başvuruları içindeki oran verisine sahip araştırmalar kapsanmıştır. İlgili araştırmaları saptamak için PubMed ve PsychINFO'da ([schizo*OR psych*] AND Turkey) dizgesi kullanılmıştır. Türk Tıp ve Türk Psikiyatri veritabanları Türkçe anahtar kelimelerle taranmıştır. Ayrıca ulusal kongrelerin özet kitapları, ulusal tez veritabanı ve dâhil edilen yayınların kaynakçaları taranmıştır. Sonuçlar 1000 kişide yaygınlık ve başvuru oranlarının ortanca değeri olarak verilmiştir. Bulgular: 8 kesitsel (4 genel toplum, 4 özel nüfus) tahmin ve 27 ayaktan hasta, 21 yatan hasta başvuru oranı bildiren toplam 56 araştırma incelenmiştir. Genel toplumda (birleştirilmiş veri, n: 6022) şizofreni yaygınlığı 1000 kişide 8.9 (Standart hata [SH]: 1.2; %95 güven aralığı [GA]: 6.6-11.3) olarak saptanmıştır. Psikoz yaygınlığı üniversite öğrencileri, mahkûmlar ve evsizler gibi alt gruplarda daha yüksek bildirilmiştir. Psikoz hastaları, psikiyatri ayaktan başvurularının yaklaşık % 7.6'sını ve yataklı servis başvurularının % 26.9'unu oluşturmaktadır. Ancak söz konusu oranlar kurumsal, bölgesel, dönemsel ve yerleşim birimi özelliklerine göre değişiklik göstermektedir. Erkek cinsiyet tüm yaş gruplarında, her bir tahmin ve başvuru oranı için daha yüksek risk ile ilişkilidir. Sonuç: Türkiye'de şizofreni yaygınlığı, farklı ülkelerde bildirilen tahminlerden daha yüksektir. Yaygınlığın yüksek olması örneklem özelliklerinden, çevresel risk etkenlerinden ve araştırmaların yöntemlerinden kaynaklanabilir. Varolan epidemiyolojik veriler söz konusu yüksekliğin nedenini anlamak için yetersizdir. Diğer yandan psikotik bozukluk hastaları ayaktan ve yataklı servislere başvuru biçimindeki psikiyatri hizmetlerinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Objective: To provide prevalence estimate, admission rates and related features of psychotic disorders in Turkey. Method: Studies with data on prevalence and/or rates in outpatient or inpatient admissions after 1990 were included. Strings of ([schizo*OR psych*] AND Turkey) were used in PubMed and PsychINFO to detect relevant studies. Turkish Medical and Psychiatry indexes were screened with Turkish keywords. Abstract books of national congresses, national index of thesis, and references of the included papers were searched for additional data. Results were presented as prevalence per 1000 and median values of admission rates. Results: A total of 56 studies were included, including 8 cross-sectional (4 core and 4 special group), 27 outpatient and 21 inpatient admission estimates or rates. The lifetime prevalence of schizophrenia in general population (pooled data, n: 6022) was 8.9 per 1000 (Standard error [SE]: 1.2; 95% confidence interval [CI]: 6.6-11.3). Psychosis prevalence is higher in subgroups including university students, prisoners and homeless people. Patients with a diagnosis of psychotic disorder constituted 7.6% and 26.9% of adult outpatient and inpatient psychiatry admissions. However, median rates vary depending on institutional, regional, temporal and residential features. Male gender was at higher risk in all kinds of estimates and rates for all age groups. Conclusion: Prevalence of schizophrenia in Turkey is higher than the formerly reported estimates in different countries. Higher prevalence may be a consequence of sample properties, environmental risk exposures, and study design. However more research is needed to further elaborate the relatively higher prevalence. Nevertheless, a major part of the psychiatry services are devoted to psychotic outpatients and inpatients.