Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i pozostałości środków ochrony roślin w sokach brzozowych z terenu rolniczego

• Published in: Medycyna środowiskowa Vol. 20; no. 1; p. 17
• Main Authors: Bilek, Maciej, Sadowska-Rociek, Anna, Stawarczyk, Kinga, Stawarczyk, Michał, Cieślik, Ewa
• Format: Journal Article
• Language: Polish
• Published: Lublin Institute of Rural Health 01.01.2017
• Subjects: Chemical plants; Health risk assessment; Health risks; Polycyclic aromatic hydrocarbons; Poland
• ISSN: 1505-7054; 2084-6312
• DOI: 10.19243/2017102

Wstęp: Soki drzewne pobierane są wczesną wiosną, zarówno przez indywidualnych konsumentów do bezpośredniego spożycia, jak również jako surowiec do produkcji napojów dla przemysłu spożywczego. W Polsce najpopularniejszym sokiem drzewnym na przestrzeni wieków był i nadal pozostaje sok brzozowy, będący źródłem wielu składników odżywczych. W związku z rozwojem cywilizacji, pogarszającym stan środowiska naturalnego, istnieje coraz większe ryzyko skażenia soków drzewnych przez substancje szkodliwe. Celem niniejszej pracy było oznaczenie zawartości 13 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz pozostałości 40 środków ochrony roślin w sokach drzewnych. Materiał i metody: Sok brzozowy pobrano z 20 osobników gatunku brzoza zwisła (Betula pendula Roth.), rosnących na terenie rolniczym w południowo-wschodniej Polsce. Zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz pozostałości środków ochrony roślin oznaczono z wykorzystaniem techniki GC/MS. Wyniki: Analiza wykazała obecność śladowych ilości pięciu pestycydów, tzn. metiokarbu, propoksuru, karbarylu, parationu oraz 4,4’-DDD. Wsokach brzozowych odnotowano także zawartość lekkich, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, tj. fluorenu, fenantrenu, pirenu, chryzenu, oraz w sokach pojedynczych osobników: antracenu, benzo[a]antracenu i acenaftylenu. Wnioski: Biorąc pod uwagę obowiązujące normy, soki brzozowe pochodzące z terenów rolniczych nie stwarzają ryzyka zdrowotnego pod względem zawartości pozostałości środków ochrony roślin oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, należy jednak spodziewać się znacznego zagrożenia dla zdrowia konsumentów w przypadku pobierania soków brzozowych z terenów o bardziej intensywnym stopniu antropopresji.