Yaşayan insan hazineleri programının somut olmayan kültürel mirasın sürdürülebilirliği bağlamında değerlendirilmesi
Somut Olmayan Kültürel Miras [SOKÜM], “sözlü anlatımlar, sözlü gelenekler, gösteri sanatları, toplumsal uygulamalar, ritüel ve festivaller, halk bilgisi, evren ve doğa ile ilgili uygulamalar, el sanatları geleneği gibi kültürel ürünleri ve üretim süreçlerini” kapsayan bir kavram olarak kullanılmakta...
Saved in:
Published in | Millî folklor Vol. 30; no. 120; pp. 90 - 101 |
---|---|
Main Authors | , |
Format | Journal Article |
Language | Turkish |
Published |
Geleneksel Yayıncılık
2018
|
Subjects | |
Online Access | Get full text |
Cover
Loading…
Summary: | Somut Olmayan Kültürel Miras [SOKÜM], “sözlü anlatımlar, sözlü gelenekler, gösteri sanatları,
toplumsal uygulamalar, ritüel ve festivaller, halk bilgisi, evren ve doğa ile ilgili uygulamalar, el sanatları
geleneği gibi kültürel ürünleri ve üretim süreçlerini” kapsayan bir kavram olarak kullanılmaktadır.
UNESCO’nun 17 Ekim 2003 tarihinde kabul edilen Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması
Sözleşmesi’nde belirtildiği gibi, “Somut Olmayan Kültürel Miras [SOKÜM], kültürel çeşitliliğin potası
ve sürdürülebilir kalkınmanın güvencesi olarak önemini göz önünde tutarak” sözleşmeyi kabul eder.
UNESCO’nun 2005 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nde ise “kültürel çeşitliliğin,
tercihlerin çeşitliliğini arttıran ve insani kapasiteler ile değerleri besleyen zengin ve çeşitli bir dünya
yarattığının ve bu nedenle toplumlar, halklar ve uluslar için sürdürülebilir kalkınma için ana etkeni
olduğu” vurgulanır. Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 195 ülkenin kararı ve katkısı ile sözleşmeleri
çerçevesinde faaliyetleri yönlendiren UNESCO, tüm dünyada insanlığın ortak kültürel mirasının belirlenmesi,
belgelenmesi ve yaşatılması hedeflenen kültürel miras için farkındalık oluşturulması ve
görünürlüğünün artırılmasına yönelik çalışmalar yapmaktadır. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması
Sözleşmesi çerçevesinde, “Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanteri” ve “Yaşayan İnsan
Hazineleri Ulusal Envanteri” şeklinde iki liste oluşturulmuştur. Somut olmayan kültürel mirasın
korunmasında geleneğin aktarılmasını merkeze alan sözleşme gereği, geleneğin üreticisi, aktarıcısı
ve taşıyıcısı olan ustaları belirlemek ve desteklemek amacıyla oluşturulan “Yaşayan İnsan Hazineleri
Ulusal Envanteri”ne Türkiye’de 2018 yılı itibariyle kayıtlı 30 usta bulunmaktadır. Bu makalede, Yaşayan
İnsan Hazineleri (YİH) Programı, kültürel çeşitlilik ve sürdürülebilir kalkınma perspektifinde
ele alınarak, Türkiye’deki Yaşayan İnsan Hazineleri politikaları ve uygulamaları 2003 sözleşmesinin
sürdürülebilirlik ilkesine uygunluğu bağlamında tartışılmaktadır. Yaşayan İnsan Hazineleri ile ilgili
Türkiye’deki politika ve uygulamalar, dünyadaki Yaşayan İnsan Hazineleri politikaları ve uygulamalarıyla
karşılaştırılmaktadır. Elde edilen verilere göre, Yaşayan İnsan Hazinelerini desteklemeye ve bu
ustaların üreticisi, aktarıcısı ve taşıyıcısı olduğu geleneğin sürdürebilirliğini sağlamaya yönelik tespit
ve önerilere yer verilecektir. |
---|---|
ISSN: | 1300-3984 |