Zihin haritalama yöntemi ile kırsal peyzaj kimliğinin değerlendirilmesi: Nallıhan Beydili örneği

• Published in: Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi Vol. 4; no. 10; pp. 37 - 55
• Main Authors: Açıksöz,Sebahat, Gökçe,Gizem Cengiz
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Güven Plus Grup A.Ş 2017
• Subjects: Mimarlık ve Tasarım; İstanbul; Türkiye; Peyzaj Kimliği; Kırsal Peyzaj; Landscape Identity; Mental Map; Rural Landscape; Zihin Haritası
• ISSN: 2148-8142; 2148-4880
• DOI: 10.17365/TMD.2017.L018.X

Hızlı kentleşmenin etkisiyle, kırsal alanların kültürel yapıları üzerinde oluşan baskı kimlik kaybına neden olabilmektedir. Bu çalışmada, kırsal peyzaj kimliği algısı ile kültürel peyzaj bileşenleri arasında ilişkinin kurulması amaçlanmıştır. Kırsal kimlik algısının çözümlenmesinde Zihin Haritaları bir araç olarak görülmektedir. Bu çerçevede öncelikle çalışma alanı ve konusuna ilişkin veri toplanmıştır. Zihin Haritası Değerlendirme Formu oluşturulmuş ve çalışma alanı olarak seçilen Beydili Mahallesi’nde yapılan toplantıda, yerel halktan seçilen katılımcılara yüz yüze uygulanmıştır. Ankara İli Nallıhan İlçesi’ne ait Beydili Mahallesi (Köyü), doğal ve kültürel peyzaj bileşenleri ile geleneksel kültür yapısını korumuş olması nedeniyle araştırma alanı olarak belirlenmiştir. Sahip olduğu kırsal turizm potansiyeli de bu seçimde etkili olmuştur. 2012 yılında Büyükşehir Yasası’nda yapılan değişiklikle mahalle statüsü kazanmış olan Beydili, kırsal peyzaj kimliğinin bozulması tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu çalışmayla elde edilen zihin haritaları, kırsal peyzaj kimliğini yansıtan kültürel peyzaj bileşenlerine göre çözümlenmiştir. Bu haritaların çözümlenmesi ile kültürel peyzaj bileşenleriyle ilişkisi kurulan anlamlı 15 öge saptanmıştır. Haritaların çözümlenmesinde yerel halkın yaşam ortamını bütüncül algılayamaması nedeniyle mekânsal algılama düzeyinin zayıf olduğu; buna karşın, kırsal kimlik algısının yüksek olduğu görülür. Bu çalışma sonucu elde edilen kimlik algısı varlığının, kırsal peyzaj planlama çalışmalarındaki korumaya ve kırsal kalkınma açısından sektörel gelişmelere olumlu katkı koyacağı düşünülmektedir.