Kendini Seyreden Öteki: Halk Kültürü Temsillerinde Öz Oryantalist Yaklaşımlar

• Published in: Millî folklor Vol. 13; no. 102
• Main Author: Ölçer Özünel,Evrim
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Geleneksel Yayıncılık 2014
• Subjects: Edebiyat; Kültür & Sanat; Ankara; Türkiye; kültür turizmi; Cultural Representations; Self-Orientalism; Öz oryantalizm; halk kültürü; kültür temsilleri; Cultural Tourism; Folk Culture
• ISSN: 1300-3984

Doğu ve Batı arasındaki geçişler çoğu zaman zıtlıklar üzerine temellenmiştir. Benim ötekim ileonun ötekisi çoğunlukla oryantalizm ve oksidentalizm kavramları arasındaki fay hatlarında var olmuştur.Bu makalenin ana konusu ise kültürlerin kendi kendini ötekileştirici yaklaşımlarının halkkültürünü temsil biçimlerine yansıyışıdır. Öz oryantalizm Doğunun sürekli kendini Batının gözüyleseyretmesini ve kendi kendinin ötekisine dönüşmesini kavramsal olarak açıklar. Öz oryantalist bakışaçısı halk kültürünün pek çok temsil alanında görülebilir. Ne var ki kültürel unsurların tanıtım, aktarım,sunum ve pazarlanma biçimlerindeki öz oryantalist yaklaşımlar her zaman net değildir. Halkkültürü temsillerinde öz oryantalist yaklaşımlar kültür turizmi, kültür ekonomisi, tanıtım filmleri,uygulamalı halk bilimi, müzecilik, kültürel animasyon tasarımı, reklam ve promosyon uygulamalarıgibi alanların pek çoğuyla ilişkilendirilebilir. Ancak makalede öz oryantalizm kavramının halk kültürütemsilleriyle olan ilişkisi kültür turizmi ve medya alanlarından örneklerle çözümlenmiştir. Makaledeöncelikle oryantalizm ve öz oryantalizm kavramları tarihsel ve kuramsal boyutlarıyla değerlendirilmişardından günümüzdeki halk kültürü temsillerine yansıma biçimi çözümlenmiştir. Ardından özoryantalizm kavramı merkeze alınarak oryantalist simgelerin varoluş alanlarının sunum biçimleritartışılmıştır. 2013 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesine giren Türkkahvesi kültürü ve geleneği ile sunum biçimlerindeki öz oryantalist yaklaşımlar marka ve pazarlamastratejileri bağlamında değerlendirilmiştir. Ayrıca, halk yaşamındaki oryantalist arketiplerin kültürturizmindeki temsil biçimlerine eleştirel yaklaşımlar getirilmiştir. Söz konusu simgesel dünyanın öz oryantalist sunumunun, kültürel kodların derinliğinden uzak yüzeyde bir simülasyondan ileri gitmediği ve sürdürülebilir olamayacağı öne sürülmüştür. Kültürel bir varoluş sıkıntısı yaratan bu sürecin halk bilimciler ve kültür bilimciler tarafından gündeme alınarak, sürecin yön değiştirmesine katkı verecek uygulama modelleri geliştirilmesi öngörülmüştür.