Sultan Ahmed I koleksiyonu ve Safevi dönemi cilt sanatı

• Published in: Kalemisi - Türk sanatları dergisi Vol. 8; no. 16; pp. 1 - 20
• Main Author: Aydın,Feyzi
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü 2020
• Subjects: Din Bilimleri; Kültür & Sanat; Tarih; Konya; Türkiye; Safevi Dönemi Cilt Sanatı; Yazma Eser; Cilt Sanatı; Sultan Ahmet I
• ISSN: 2148-046X; 2148-046X
• DOI: 10.7816/kalemisi-08-16-01

Medeniyetimizin göstergesi olarak nesillerdir yazma eserlere çok büyük değer verilmiştir. Bu sebeple ülkemizde hem üretimlerine hem de koleksiyonlarına devam edilmiş pek çok yazma eser bulunmaktadır. Bu eserlerin bir kısmı yazma eser kütüphanelerinde arşivlenmekte, bir kısmı da çeşitli koleksiyonlarda yer almaktadır. Birçok yazma eser de hâlâ gün yüzüne çıkarılmayı beklemektedir. Eşsiz birer hazine olarak, yazma eserlerimiz tarihi aydınlatan birer belge olarak çağlar boyunca gelişen kültürümüzün en güzel göstergeleridir. Sultan Ahmet I koleksiyonu da bu eşsiz koleksiyonlardan biridir. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan bu koleksiyon XVI. yüz yıl Safevi dönem özelliği gösteren yazma eserlerden oluşmaktadır. Koleksiyonda bulunan yazma eserlerde kullanılan malzeme kalitesi ve tezyinat üslubuna bakılınca 1580-1590 yılları arasında değerli malzemeler kullanılarak hazırlanan büyük boy Şiraz yazma eserleriyle benzer özellikler gösterdiği anlaşılmaktadır. Gösterişli ve büyük boy yazma eserlerin üretiminde doruğa ulaşıldığı bu yıllarda pahalı malzemeler altın, gümüş, lapis lazuli gibi değerli madenlerden elde edilen boyalarla cilt tezyinatları yapılmıştır. Eserlerin cildlerinde şemseler, köşebentler ve aralarında kalan boşluklar dairesel helezonlar üzerine yerleştirilen hatayi grubu bitkisel motifler, gösterişli rumi ve bulutlarla tezyinlenmiştir. Yazma eserlerin Cild kablarının tasarım özellikleri temel olarak kavisli ve dendanlı paftalardan, dikdörtgen alan bölmelerinden farklı bölümlere ayrılmış dış pervazlardan oluşmaktadır.