Antalya yöresinde “deve” ile ilgili halk veterinerliği uygulamaları hakkında bir inceleme

• Published in: Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi Vol. 3; no. 4; pp. 228 - 255
• Main Author: Davulcu,Mahmut
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Halkbilimi Araştırmaları Derneği 01.01.2020
• Subjects: Edebiyat; Felsefe & Psikoloji & Sosyoloji; İletişim; Kültür & Sanat; Medya ve Sinema; Türk Dili; Ordu; Türkiye; Antalya; camel rearing; intangible cultural heritage; folklore; somut olmayan kültürel miras; folk veterinary; devecilik; halk veterinerliği; halk kültürü
• ISSN: 2667-4173

Halkbilimin çok da üzerinde durulmuş çalışma alanlarından birisi olmayan halk veterinerliği, halk baytarlığı veya folklorik veteriner hekimlik olarak da adlandırılır. Halk veterinerliği, modern veterinerlik biliminin teşekkül etmediği dönemlere has olan, hayvan hastalıklarının teşhis ve tedavisinin geleneksel yollarla yapıldığı uygulama ve pratiklerin tümüdür. Halk veterinerliği kuşaktan kuşağa, sözlü kültür vasıtasıyla aktarılan, tecrübe, inanış ve doğaya dayanan yöntem ve uygulamalara dayanır. Ekonomik faaliyetlerin büyük ölçüde hayvansal ürünlere ve hayvancılığa dayalı olduğu bozkır sahasında tarih sahnesine çıkan Türklerin geleneksel kültüründe halk veterinerliği önemli bir yer tutmuştur. İç Asya’dan günümüz Türkiye topraklarına kadar farklı coğrafyalarda göçer, yarı-göçer ve yerleşik hayatı bir arada yaşayan Türk topluluklarının yakın ilişki kurdukları hayvanlardan birisi de devedir. Deve ile sürdürülen iç içe yaşam ve kurulan yoğun ilişki halk kültürünün birçok alanını şekillendirdiği gibi halk veterinerliği konusunda da kendisini göstermiştir. Elimizdeki bu makale esas olarak deve ile ilgili halk veterinerliği uygulamalarını konu almakta ve bu Antalya yöresi ölçeğinde incelemeyi hedeflemektedir. Makale çalışması, yakın zamanlara kadar önemli bir devecilik merkezi olan Antalya’da 2016-2018 yılları arasında Antalya’da gerçekleştirilen bir dizi saha araştırmasında büyük kısmını devecilerin oluşturduğu kaynak kişilerden derleme metoduyla elde edilen bilgi ve bulguların ışığında hazırlanmıştır. Literatür ve arşiv kaynakları ile de desteklenen makalenin en önemi hedefi deve ve halk veterinerliği ilişkisini irdelemek, konuya ilişkin kültürel birikimi yazılı ortamda paylaşmaktır.