Yeni Toplumsal Hareketlerin Sınıf Dinamiği: Türkiye LGBT Hareketi

• Published in: Siyasal Bilimler Dergisi; Cilt 2, Sayı 1 (2014); 93-113
• Main Authors: ERDOĞAN, Barış, KÖTEN, Esra
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Marmara Üniversitesi 03.07.2014
• ISSN: 2147-6934; 2147-6926

Since the 1960s, the world has been the scene of “new” social movements that consist of “new” issues, demands, classes, participants and organizational structures. These movements differ in many respects from the “old” movements, but also share continuities with them. Various issues and demands that have mostly been seen as insignificant or secondary within the big issues of old social movements and clamped into the old organizational structures, have been the focus of new social movements. In this context, class has started to lose its visibility in its traditional definition, and this has led to the misconception that class has ceased to exist or has been trivialized. However, proletarianized new middle class has become the main actor of the new social movements. This new middle class is becoming active in new social movements that contain struggles on issues such as identity and life style that appear to be independent of class, rather than making demands about the relations of production directly and in a usual way. Accordingly, one of the social opposition movements has developed throughout the world -and in Turkey- is the LGBT movement which entails the urbanized, educated, new/proletarianised middle class at the center. After discussing theoretical approaches on new social movements and class problem, this study aims to look more closely into the LGBT movement in Turkey in the scope of new social movements. 1960’lı yıllardan itibaren dünya “yeni” konular, talepler, sınıflar, katılımcılar ve örgütlenme yapıları içeren “yeni” toplumsal hareketlere sahne olmaya başlamıştır. Bu hareketler “eski” hareketlerden birçok yönüyle farklılıklar taşımakla birlikte, devamlılıklar da arz etmektedir.Eski toplumsal hareketlerin büyük meseleleri içinde çoğu kez önemsiz ya da ikincil görülen ve eski örgüt yapıları içine kıstırılan çeşitli konu ve talepler, yeni toplumsal hareketlerin odağı olmuştur. Bu çerçevede, geleneksel tanımıyla sınıf görünürlüğünü yitirmeye başlamış, bu durumsınıfın ortadan kalktığı ya da önemsizleştiği yanılgısına neden olmuştur. Ancak proleterleşmiş yeni orta sınıf, yeni toplumsal hareketlerin başlıca aktörü haline gelmiştir. Bu yeni orta sınıfın, doğrudan ve alışılagelmiş biçimde üretim ilişkileri ile ilgili taleplerini dile getirmek yerine, kimlik ve yaşam tarzı gibi sınıftan bağımsızmış gibi görünen konularda mücadeleler içeren yeni toplumsal hareketler içinde aktif hale geldiği görülmektedir. Bu kapsamda dünyada ve Türkiye’de gelişen toplumsal muhalefet içerikli hareketlerden biri de, merkezini kentli, eğitimli, yeni/proleterleşen orta sınıfın oluşturduğu LGBT hareketidir. Bu çalışmada, yeni toplumsal hareketler ve sınıf sorunuyla ilgili kuramsal yaklaşımların tartışılmasının ardından yeni toplumsal hareketler kapsamında Türkiye’de LGBT hareketine daha yakından bakmak amaçlanmaktadır.