BİLGİ ve İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMINDA ETİK OLMAYAN DAVRANIŞLARIN MODELLENMESİ

• Published in: Erciyes iletişim dergisi (Online) Vol. 3; no. 3
• Main Author: Emel Dikbaş Torun
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Erciyes University 01.02.2014
• Subjects: bilgi ve i̇letişim teknolojileri; etik olmayan davranışlar; information and communication technologies; unethical behaviors
• ISSN: 1308-3198; 2667-5811
• DOI: 10.17680/akademia.v3i3.1005000207

Bu araştırmada, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımında sergilenen bazı etik dışı davranışlar belirlenerek bu davranışlara ilişkin örüntülerin modellenmesi amaçlanmıştır. Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) kullanımında karşılaşılan etik olmayan davranışların yer aldığı 28 maddelik bir “BİT etiği” ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçme aracı, elverişli örnekleme yöntemine göre seçilen ve yaşları 14 ile 18 arasında değişen 362 lise öğrencisine, internet üzerinden çevrimiçi veri toplama yoluyla uygulanmıştır. Etik olmayan davranışlar, çevrede gözlemlenme durumu ve katılımcılara uygunluğuna göre iki boyutlu olmak üzere yedili Likert tipi ölçekle derecelendirilmiştir. Ölçme aracının faktör yapılarını doğrulamak üzere veriler, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleriyle test edilmiştir. BİT kullanımında etik olmayan davranışların, analizler sonucunda yeterli düzeyde olduğu görülen veri-model uyumluluklarına göre yapısal eşitlik modeli çizilmiştir. Çizilen modelin BİT etiği konusunda doğruluk, bilgi ve iletişim teknolojilerinin toplumsal etkileri, telif hakları ve güvenlik olmak üzere dört alt boyutla ilişkili olduğu belirlenmiştir.