BOĞA BOĞA FİLMİNDE KAHRAMANIN JUNG’UN GÖLGE ARKETİPİ BAĞLAMINDA ÇÖZÜMLENMESİ

• Published in: İnönü University International Journal of Social Sciences (INIJOSS)
• Main Author: Erol, Ece
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: 28.06.2024
• ISSN: 2147-0936
• DOI: 10.54282/inijoss.1451012

20. yüzyılın başından itibaren sinema, psikanaliz için zihni resmetme ve zihin hakkında konuşmanın bir yolu hâline gelmiştir. Günümüze kadar gelen süreçte, her iki disiplin de birbirini besleyerek dünyayı görmenin ve tanımanın önemli bir aracı olmuştur. Bu analiz yöntemlerinden biri olan Carl Gustav Jung’un analitik psikolojisi; merkezine tinsel bir yaklaşım olarak arketip teorisini almıştır. Jung’un kuramsal temelini sunduğu analitik psikoloji, arketipoloji ve bilinç dışı dinamiklere yoğunlaşır. Jung, başta kendi olmak üzere insanı ve insanlığı şifalandırma istenci ile yola çıktığı ve önerdiği her yöntemde arketipsel güçlere dayanmıştır. Arketipik davranış biçimleri, kimi zaman düşünce yoluyla kimi zaman da yaşantının özümsenmesi sürecinde harekete geçer. Kendilik’in (Self) gelişimi ya da yaşa ve deneyime bağlı olarak dönüşüm anları, arketipik süreçlerdir. Kişinin kendi merkezine doğru olan uzun ve zorlu içsel yolculuğunda önemli bir referans olarak da kabul edilen arketipler içerisinde, bireyin öncelikle tanışması, yüzleşmesi ve uyumlanarak bütünleşmesi gereken arketipsel öge Jung’a göre “gölge”dir. Jung, gölge ile BEN arasında koşut bir ilişki olduğunu ve gölgenin bilince ulaştırıldığı ölçüde BEN’in güçlendiğini savunur. Kolektif bilinç dışının önemli ögelerinden biri olan gölge arketipi, bireyin kendini gerçekleştirmesinde önemli bir role sahiptir. Gölge arketipini tanımak ve kabul etmek, bireyin psişesindeki dengeyi sağlamasında ve bireyleşme sürecinde, kritik bir aşamadır. Jung iki ayrı gölge arketipinden bahseder. Bunlardan ilki “kişisel gölge”, diğeri ise “ortak gölge”dir. Bu çalışmada, 2023 yılında Onur Saylak tarafından çekilen Boğa Boğa filminin ana karakteri Yalın Eşref, Jungcu yaklaşım çatısında arketip teorisi kullanılarak kişisel gölge arketipi özelinde analiz edilmiştir. Yine bu psikanalitik doğrultuda Yalın karakterinin psişesi ve özneleşme süreci gölge arketipi üzerinden çözümlenmeye çalışılmıştır.