ПРОФИЛАКТИКА И ЛЕЧЕНИЕ ДЕТСКОГО ОЖИРЕНИЯ В УСЛОВИЯХ ПЕРВИЧНОЙ МЕДИКО-САНИТАРНОЙ ПОМОЩИ. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ PREVENTION AND TREATMENT OF CHILDHOOD OBESITY IN PRIMARY HEALTH CARE. REVIEW

• Published in: Наука и здравоохранение no. 4(25); pp. 191 - 199
• Main Authors: Ә.М., Бахтыбай, З.А., Хисметова, Н.С., Искакова, Г.Ж., Сарсенбаева, К.М., Ахметова
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 31.08.2023
• ISSN: 2410-4280
• DOI: 10.34689/SH.2023.25.4.024

Актуальность. На сегодняшний день ожирение детского возраста является глобальной пандемией. Профилактические стратегии признаны наиболее эффективным вмешательством общественного здравоохранения в сдерживание этой пандемии. Многокомпонентный подход, включающий модификацию диеты и пропаганду здорового образа жизни, регулярную физическую активность, минимизацию времени проводимого перед экраном, и поведенческие вмешательства, показали эффективность для предотвращения ожирения. Участие семьи, школы и сообщества важно для долгосрочных результатов, равно как и участие правительства в разработке политики, которая помогает создать среду и возможности для здорового питания и физической активности. Борьба с детским ожирением является сложной задачей. Она включает в себя следование структурированной программе снижения веса, разработанной индивидуально для каждого ребенка, наряду со здоровым питанием и здоровым образом жизни. Препараты против ожирения играют ограниченную роль в детском возрасте и не рекомендуются детям младшего возраста. Бариатрическая хирургия предназначена для подростков старшего возраста с морбидным ожирением, но данные о долгосрочной безопасности ее применения в этой возрастной группе ограничены. Цель. Провести анализ данных литературы по профилактике и лечению детского ожирения в условиях первичной медико-санитарной помощи. Стратегия поиска. В исследовании изучены полнотекстовые публикации на английском и русском языках, которые посвящены профилактике и лечению детского ожирения в условиях первичной медико-санитарной помощи. В процессе поиска литературы использованы следующие поисковые системы: Pubmed, Web of science, Cyberleninka, Google Scholar по ключевым словам. Временной период был обозначен 2013-2023 годами. Критерии включения публикаций в обзор были следующими: полнотекстовые публикации на русском и английском языках, находящиеся в открытом доступе и содержащие статистически подтвержденные выводы. Критерии исключения: краткие отчеты, газетные статьи и личные сообщения. По данной теме выявлено 413 публикаций. Из них цели нашего исследования соответствовало 53 публикаций. Результаты и выводы. Профилактика и лечение детского ожирения — сложная задача, требующая неотложного внимания и приверженности общества, специалистов практического здравоохранения и других заинтересованных сторон со смежных дисциплин. Простые подходы, которые можно развернуть для профилактики ожирения включает пропаганду сбалансированного питания, гигиену сна и здоровый образ жизни. Дом, школа и сообщество являются важнейшими платформами, где поведенческие и образовательные вмешательства могут быть назначены. Настоятельно рекомендуется применять подход на протяжении всей жизни, начиная с питания матери и ухода, с постоянным акцентом на здоровое питание и образ жизни через младенчество, детство и юность. Многокомпонентные вмешательства на всех платформах необходимы для устойчивого и значительного снижения ожирения. Relevance. Today, childhood obesity is a global pandemic. Prevention strategies have proven to be the most effective public health intervention in containing this pandemic. A multicomponent approach, including dietary modification and healthy lifestyle promotion, regular physical activity, minimizing screen time, and behavioral interventions, has been shown to be effective in preventing obesity. Family, school and community involvement is important for long-term outcomes, as is government involvement in policy development that helps create environments and opportunities for healthy eating and physical activity. Combating childhood obesity is challenging. It includes following a structured weight loss program tailored to each child, along with a healthy diet and lifestyle. Anti-obesity drugs play a limited role in childhood and are not recommended for young children. Bariatric surgery is reserved for older adolescents with morbid obesity, but long-term safety data for its use in this age group are limited. Objective. To analyze literature data on the prevention and treatment of childhood obesity in primary health care level. Search strategy. The study examined full-text publications in English and Russian that deal with the prevention and treatment of childhood obesity in primary health care settings. The following search engines were used in the process of literature search: Pubmed, Web of science, Cyberleninka, Google Scholar by keywords. The time period was designated 2013-2023. The criteria for inclusion of publications in the review were as follows: full-text publications in Russian and English, which are in the public domain and contain statistically confirmed conclusions. Exclusion Criteria: Brief reports, newspaper articles and personal communications. There were 413 publications on this topic. Of these, 53 publications corresponded to the purpose of our study. Results and conclusions. Prevention and treatment of childhood obesity is a complex task that requires urgent attention and commitment from society, healthcare providers and other stakeholders from related disciplines. Simple approaches that can be deployed to prevent obesity include promoting a balanced diet, sleep hygiene, and a healthy lifestyle. The home, school, and community are critical platforms where behavioral and educational interventions can be administered. A lifelong approach is strongly recommended, starting with maternal nutrition and care, with a continued focus on healthy eating and lifestyle through infancy, childhood and adolescence. Multi-component interventions across all platforms are needed for sustained and significant reductions in obesity. Кіріспе. Бүгінгі таңда балалардағы семіздік жаһандық пандемияға айналды. Алдын алу стратегиялары осы пандемиямен күресу үшін денсаулық сақтаудың ең тиімді араласуы болып табылады. Диетаны өзгерту және салауатты өмір салтын насихаттау, тұрақты физикалық белсенділік, экран уақытын азайту және мінез-құлық араласуларын қамтитын көп компонентті тәсіл семіздіктің алдын алуда тиімді екендігі көрсетілді. Отбасы, мектеп және қоғамның қатысуы ұзақ мерзімді нәтижелер үшін маңызды, сонымен қатар дұрыс тамақтану және физикалық белсенділік үшін орталар мен мүмкіндіктерді жасауға көмектесетін саясатты әзірлеуге үкіметтің қатысуы маңызды. Балалардағы семіздікпен күресу өте күрделі мәселе. Ол салауатты диета мен өмір салтын ұстанумен қатар әрбір балаға бейімделген салмақ жоғалтудың құрылымдық бағдарламасын ұстануды қамтиды. Семіздікке қарсы препараттар балалық шақта шектеулі рөл атқарады және жас балаларға ұсынылмайды. Бариатриялық хирургия сырқаттанған семіздігі бар ересек жасөспірімдерге арналған, бірақ оны осы жас тобында қолданудың ұзақ мерзімді қауіпсіздігі туралы деректер шектеулі. Мақсаты. Алғашқы медико-санитарлық көмек көрсету мекемелерінде балалардағы семіздіктің алдын алу және емдеу бойынша әдебиет деректерін талдау. Іздеу стратегиясы. Зерттеу барысында алғашқы медико-санитарлық көмек көрсету мекемелерінде балалардағы семіздіктің алдын алу және емдеу мәселелерімен айналысатын ағылшын және орыс тілдеріндегі толық мәтінді басылымдар зерттелді. Әдебиеттерді іздеу барысында келесі іздеу жүйелері пайдаланылды: Pubmed, Web of Science, Cyberleninka, Google Scholar кілт сөздер бойынша. Іздеу кезеңі 2013-2023 жылдар деп белгіленді. Жарияланымдарды шолуға қосу критерийлері келесідей болды: орыс және ағылшын тілдеріндегі, жалпыға қолжетімді және статистикалық расталған қорытындылары бар толық мәтінді басылымдар. Алып тастау критерийлері: қысқаша есептер, газет мақалалары және жеке хабарламалар. Осы тақырып бойынша 413 жарияланым болды. Оның ішінде 53 жарияланым зерттеу мақсатына сәйкес келді. Нәтижелер мен қорытындылар. Балалардағы семіздіктің алдын алу және емдеу қоғамнан, медицина қызметкерлерінен және басқа саладағы мүдделі тараптардан шұғыл назар аударуды және міндеттемені талап ететін күрделі мәселе болып табылады. Семіздіктің алдын алу үшін қолдануға болатын қарапайым тәсілдер теңгерімді диетаны, ұйқы гигиенасын және салауатты өмір салтын насихаттауды қамтиды. Үй, мектеп және қоғам мінез-құлық және білім беру шараларын басқаруға болатын маңызды платформалар болып табылады. Ананың тамақтануы мен күтімінен бастап, нәрестелік, балалық және жасөспірімдік кезеңге дейін салауатты тамақтану мен өмір салтына үнемі назар аудара отырып, өмір бойы көзқарас қатаң түрде ұсынылады. Семіздіктің тұрақты және айтарлықтай төмендеуі үшін барлық платформалардағы көп компонентті араласулар қажет.