ПРОБЛЕМЫ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММ СКРИНИНГА РАКА ШЕЙКИ МАТКИ. РОЛЬ ПРИВЕРЖЕННОСТИ ЖЕНСКОГО НАСЕЛЕНИЯ В ЭФФЕКТИВНОСТИ СКРИНИНГА РАКА ШЕЙКИ МАТКИ. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ PROBLEMS OF IMPLEMENTATION OF SCREENING PROGRAMS FOR CERVICAL CANCER. THE ROLE OF ADHERENCE OF THE FEMALE POPULATION IN THE EFFICIENCY OF SCREENING FOR CERVICAL CANCER. LITERATURE REVIEW

• Published in: Наука и здравоохранение no. 6(24); pp. 212 - 220
• Main Authors: И.А., Жетписбаева, Ф.Д., Касымбекова, Ш.К., Сармулдаева, Н.Е., Глушкова
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 31.12.2022
• ISSN: 2410-4280
• DOI: 10.34689/SH.2022.24.6.026

Введение. Данный обзор посвящен изучению проблем реализации программ скрининга рака шейки матки (РШМ) в мире и определения влияния приверженности женского населения на охват скринингом РШМ. Для получения существенных результатов в снижении показателей заболеваемости и смертности от РШМ, программы, направленные на профилактику и снижение заболеваемости РШМ должны предусматривать полный охват всех женщин целевого возраста, с полноценным доступом к ним. В Республике Казахстан (РК) в рамках Национальной программы с 2008 года применяется популяционный, цитологический скрининг рака шейки матки. Для достижения положительных показателей реализации скрининговых программ необходимо участие в них не менее 70% целевого населения, в РК для скрининга РШМ данный показатель составляет 48-50%. Результаты проведенных исследований показывают, что успешность данных программ напрямую зависит от уровня охвата и приверженности населения к ним. Цель: провести анализ данных литературы для освещения проблем реализации программ скрининга рака шейки матки в мире и определения влияния приверженности женского населения на охват скринингом РШМ. Стратегия поиска. В исследовании был выполнен поиск и анализ релевантной информации англоязычных и отечественных источников, научных публикаций в рецензируемых изданиях,опубликованных за последние 20 лет. Поиск осуществляли по запросам: «Программы скрининга на РШМ», «Проблемы реализации программы скрининга на РШМ», «Приверженность женского населения к скринингу РШМ», «Охват программой скрининга на РШМ». Результаты. Результаты данного обзорного исследования показали, основные проблемы в реализации программы скрининга. А также связь между низким уровнем приверженности женского населения и охватом программой скрининга РШМ. Исследования, проведенные в разных странах, выявляют необходимость в оптимизации программ скрининга РШМ, увеличении охвата и повышении приверженности женского населения к скринингу РШМ. Выводы. Скрининг рака шейки матки, безусловно, является большим прогрессом на пути снижения бремени РШМ в мире. Однако для достижения итоговой цели – снижение показателей заболеваемости и смертности необходим комплексный подход, основой которого должно быть изучение и повышение приверженности женского населения к скринингу РШМ. Introduction. This review is devoted to the study of the problems of implementation of cervical cancer screening programs (CC) in the world and to determine the impact of adherence of the female population on the coverage of cervical cancer screening. To obtain significant results in reducing the incidence and mortality rates from cervical cancer, programs aimed at preventing and reducing the incidence of cervical cancer should provide for full coverage of all women of the target age, with full access to them. In the Republic of Kazakhstan (RK), within the framework of the National Program, since 2008, population-based cytological screening of cervical cancer has been used. To achieve positive indicators of the implementation of screening programs, it is necessary to participate in them at least 70% of the target population, in the Republic of Kazakhstan for CC screening, this figure is 48-50%. The results of the conducted studies show that the success of these programs directly depends on the level of coverage and commitment of the population to them. Aim: to analyze literature data to highlight the problems of implementing CC screening programs in the world and to determine the impact of adherence of the female population on cervical cancer screening coverage. Search strategy. The study included a search and analysis of relevant information from English and domestic sources, scientific publications in peer-reviewed journals published over the past 20 years. The search was carried out on the following queries: "CC screening programs", "Problems of implementation of the CC screening program", "Commitment of the female population to CC screening", "Coverage of the CC screening program". Results. The results of this scoping study showed the main problems in the implementation of the screening program. As well as the relationship between the low level of adherence of the female population and the coverage of the CC screening program. Studies conducted in different countries reveal the need to optimize CC screening programs, increase coverage and increase the commitment of the female population to CC screening. Conclusions. Cervical cancer screening is certainly a great progress towards reducing the burden of cervical cancer in the world. However, to achieve the final goal of reducing morbidity and mortality rates, an integrated approach is needed, the basis of which should be the study and increase in the commitment of the female population to cervical cancer screening. Кіріспе. Бұл шолу әлемде жатыр мойнының қатерлі ісігі скринингтік бағдарламаларын (ЖМҚІ) енгізу мәселелерін зерттеуге және жатыр мойнының қатерлі ісігі скринингімен қамтуға әйелдер популяциясының ынталылығының әсерін анықтауға арналған. Жатыр мойнының қатерлі ісігі сырқаттанушылық пен өлім-жітім көрсеткіштерін төмендетуде елеулі нәтижелерге қол жеткізу үшін жатыр мойны обырының алдын-алуға және аурушаңдықты азайтуға бағытталған бағдарламалар мақсатты жастағы барлық әйелдерді толық қамтуды, оларға толық қолжетімділікпен қамтамасыз етуі тиіс. Қазақстан Республикасында (ҚР) Ұлттық бағдарлама аясында 2008 жылдан бастап жатыр мойнының қатерлі ісігінің популяциялық цитологиялық скринингі қолданылуда. Скринингтік бағдарламаларды іске асырудың оң көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін оларға халықтың нысаналы тобының кемінде 70% қатысуы қажет, ҚР жатыр мойнының қатерлі ісігі скринингтік тексеру үшін бұл көрсеткіш 48-50% құрайды. Жүргізілген зерттеулердің нәтижелері көрсеткендей, бұл бағдарламалардың сәтті жүзеге асырылуы халықтың қамту деңгейіне және оларға деген ынталылығына тікелей байланысты. Мақсаты: әлемде ЖМҚІ скринингтік бағдарламаларын енгізу мәселелерін көрсету үшін әдебиет деректерін талдау және ЖМҚІ скринингімен қамтуға әйелдер халқының ынталылығының әсерін анықтау. Іздеу стратегиясы. Зерттеуге ағылшын тіліндегі және отандық дереккөздерден, соңғы 20 жылда жарияланған рецензияланған журналдардағы ғылыми мақалалардан қажетті ақпаратты іздеу және талдау кірді. «ЖМҚІ скринингтік бағдарламалары», «ЖМҚІ скринингтік бағдарламасының жүзеге асырылу мәселелері», «Әйелдердің ЖМҚІ скринингтік тексеруіне ынталылығы», «ЖМҚІ скринингтік бағдарламасымен қамтылуы» сұрақтары бойынша іздестіру жұмыстары жүргізілді. Нәтижелер. Осы әдиби шолу зерттеудің нәтижелері скринингтік бағдарламаны жүзеге асырудағы негізгі мәселелерді көрсетті. Сондай-ақ әйелдер популяциясының ынталылығының төмен деңгейі мен ЖМҚІ скринингтік бағдарламасының қамтылуы арасындағы байланысты айқындады. Әртүрлі елдерде жүргізілген зерттеулер ЖМҚІ скринингтік бағдарламаларын оңтайландыру, қамтуды ұлғайту және әйелдердің ЖМҚІ скринингке деген ынталылығын арттыру қажеттілігін көрсетеді. Қорытынды. ЖМҚІ, әрине, әлемде жатыр мойны обырының ауыртпалығын азайтуға бағытталған үлкен прогресс. Дегенмен, сырқаттанушылық пен өлім-жітім көрсеткіштерін төмендету бойынша түпкілікті мақсатқа жету үшін кешенді тәсіл қажет, оның негізі әйелдердің ЖМҚІ скринингіне қатысуын зерттеу және арттыру болуы тиіс.