ОРГАНИЗАЦИЯ ХИРУРГИЧЕСКОГО ЛЕЧЕНИЯ БОЛЬНЫХ С ЖЕЛЧНОКАМЕННОЙ БОЛЕЗНЬЮ ORGANIZATION OF SURGICAL TREATMENT OF PATIENTS WITH GALL STONE DISEASE

• Published in: Наука и здравоохранение no. 5(24); pp. 113 - 125
• Main Authors: М.Ж., Аймагамбетов, Н.Б., Омаров, Т.А., Булегенов, А.Ж., Ахметов, М.Ә., Әуенов, С.Т., Абдрахманов, А.Е., Масалов, Р.К., Тайбуров, С.М., Жусупов, Ж.А., Масалова, Р.Ф., Жамалдинов, Йо., Носо
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 31.10.2022
• ISSN: 2410-4280
• DOI: 10.34689/SH.2022.24.5.015

Введение: Распространенность желчнокаменной болезни в популяции достигает 15%, при этом отсутствует какая-либо тенденция к уменьшению числа заболевших пациентов. Организация хирургической помощи является основным моментом в лечении для обеспечения ее эффективности. Цель: Оптимизировать организацию хирургического лечения и реабилитацию больных с желчнокаменной болезнью. Материалы и методы исследования: Поперечное, клиническое, контролируемое исследование проведено в Университетском госпитале НАО «Медицинский университет Семей», поликлиники №3, 7, 12 и Консультативно-диагностической поликлинике УГ НАО «Медицинский университет Семей» за период 2016-2020 гг. Пациенты сопоставимы по количеству, полу, возрасту(n=110) были разделены: на основную и контрольную группы, (n=54 и n=56 соответственно). Больные госпитализированы согласно «Алгоритма организации ведения больных при остром калькулезном холецистите на различных этапах диагностики и лечения», на который получено Авторское свидетельство РК № 17129 от «30» апреля 2021 года. И сравнивали с больными, госпитализированными без алгоритма. Анализ данных зависел от типа анализируемых переменных. Для проверки групп на нормальность распределения был использован критерий Колмогорова-Смирнова. Также определяли следующие показатели вариационной статистики: среднее арифметическое (М), медиану (Me), 25-й (Р25) и 75-й (Р75) процентели (квартили Q1 и Q3). Цифровые значения в работе даны в виде М (Me, Q1, Q3). Для количественных переменных в связи с характером распределения непараметрические методы статистического анализа: критерий Манна – Уитни (U). Значение p<0.05 принималось за статистически значимое. Результаты: Возраст пациентов варьируется от 26 до 75 лет, средний возраст составил 51±1,5 лет, женщин - 46 (85,2%) и мужчин - 8 (14,8%), в контрольной группе женщин - 44 (78,6%), мужчин - 12 (21,4%). Все пациенты оперированы. По сравнению с основной группой через 1 месяц в контрольной группе наблюдается снижение показателей (Р<0,05) таких как: как физическая работоспособность (ФР), болевой синдром (БС), социальная роль (СР), интегральный показатель качества жизни (ИПКЖ), ИПКЖ-физическое здоровье (ФЗ), особенно критерий БС, наиболее значительное (Р<0,01). Интегральный показатель в основной группе в ранние сроки после холецистэктомии повысился, а в контрольной группе стал достоверно более низким за счет физического состояния (ФС), БС и эмоционального состояния (ЭС) (Р<0,05). Приведенные данные свидетельствуют о положительном влиянии алгоритма организации ведения больных при остром калькулезном холецистите, лечения и реабилитации на качество жизни оперированных больных. Это влияние было наиболее заметным, четким и достоверно более выраженным спустя 1 и 6 месяцев после операции. Выводы: Оптимизация организации хирургического лечения и реабилитации позволили сократить длительность предоперационной подготовки, а также сократить время оперативного вмешательства до 42,3±1,4 мин (Md=42.5, Q1-33.7, Q3-50). На протяжении 6 месяцев послеоперационного периода пациенты основной группы оценивали качество своей жизни более высоко, чем пациенты контрольной группы. Кіріспе: Бүгінгі күнде өт тас ауруының таралуы15%-ға жетеді, ал ауру науқастар санының төмендеу тенденциясы айтарлықтай жоқ. Хирургиялық көмекті ұйымдастыру және оның тиімділігін қамтамасыз ету үшін емдеудің негізгі сәттері болып табылады. Мақсаты: Өт тас ауруы бар науқастардың хирургиялық емдеуін ұйымдастыруын оңтайландыру. Материалдар және зерттеу әдістері: Поперечное, клиническое, контролируемое исследование проведено Зерттеу 2016-2020 жж. кезеңінде «Семей медицина университеті» КеАҚ Университеттік госпиталі, №3, 7, 12 емханалар және «Семей медицина университеті» КеАҚ КДЕ жүргізілді. Науқастар саны, жынысы, жасы бойынша салыстырылады (n=110) бөлінді: негізгі және бақылау топтары (сәйкесінше n=54 және N=56). Науқастар 2021 жылғы «30» сәуірдегі №17129 ҚР авторлық куәлігі алынған «Жедел калькулезді холецистит кезінде науқастарды диагностикалау мен емдеуді ұйымдастыру алгоритміне» сәйкес емдеуге жатқызылды және алгоритмсіз ауруханаға жатқызылған науқастармен салыстырылды. Топтардың қалыпты таралуын тексеру үшін Колмогоров-Смирновтың критерийі қолданылды. Вариациялық статистиканың келесі көрсеткіштері де анықталды: орташа арифметикалық (М), медиана (Me), 25-ші (Р25) және 75-ші (Р75) процентельдер (Q1 және Q3 квартильдері). Жұмыстағы сандық мәндер М түрінде берілген (me, Q1, Q3). Таралу сипатына байланысты сандық айнымалылар үшін статистикалық талдаудың параметрлік емес әдістері: Манна – Уитни (U) критерийі. P<0.05 мәні статистикалық маңызды деп қабылданды. Нәтижелері: Науқастардың жас шамасы 26-дан 75 жасқа дейін, орташа жасы 51±1,5 жасты құрады, Негізгі топта әйел адамдар саны 46 (85,2%) және ер адамдар саны 8 (14,8%). Салыстыру тобында әйел адамдар саны 44 (78,6%), ер адамдар саны 12 (21,4%). Барлық науқастарға операция жасалынды. Негізгі топпен салыстырғанда 1 айдан кейін бақылау тобында физикалық жұмысқа қабілеттілік (ФЖҚ), ауыосыну қарқындылығы (АҚ), әлеуметтік белсенділігі (ӘБ), өмірсапасының интегралдық көрсеткіші (ӨСИК), ӨСИК – физикалық денсаулық (ФД) көрсеткіштердің төмендеуі байқалады (р<0,05), АҚ критерийдің ерекше өзгеруі, жоғары (Р<0,01). Негізгі топтағы интегралдық көрсеткіш холецистэктомиядан кейін ерте кезеңде жоғарлады, ал бақылау тобында физикалық жағдай (ФЖ), АҚ және эмиоционалды жағдай (ЭЖ) (Р<0,05) есебінен төмені анықталынды. Келтірілген деректер жедел калькулезды холецистит кезінде науқастарды жүргізуді ұйымдастыру алгоритмінің, операция жасалынған науқастардың өмір сүру сапасына емдеу мен оңтайландыру оң әсерін көрсетеді. Бұл әсер операциядан кейінгі кеш кезеңде (1 және 6 айдан кейін) айқын және сенімді. Қорытынды: Оптимизация организации хирургического лечения и реабилитации позволили сократить длительность предоперационной подготовки, а также сократить время оперативного вмешательства до 42,3±1,4 мин (Md=42.5, Q1-33.7, Q3-50). Операциядан кейінгі 6 ай ішінде негізгі топтағы науқастардың бақылау тобындағы науқастарға қарағанда олардың өмір сүру сапасын жоғары бағаланады.