ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ ОСЛОЖНЕНИЙ В ХИРУРГИИ ОККЛЮЗИИ АОРТО-ПОДВЗДОШНОГО СЕГМЕНТА PREVENTION OF COMPLICATIONS IN AORTIC-ILIAC SEGMENT OCCLUSION SURGERY

• Published in: Наука и здравоохранение no. 4(21)
• Main Authors: А.А., Дюсупов, Б.С., Буланов, Д.Б., Аужанов, А.А., Дюсупова, Б.Б., Дюсупова
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 30.08.2019
• ISSN: 2410-4280
• DOI: 10.34689/SH.2019.21.4.007

Актуальность. Очень часто окклюзия аорто-подвздошного сегмента (АПС) сочетается с атеросклеротическим поражением артерий жизненно важных органов, влияющих на развитие осложнений и летальность. Выбор тактики лечения остается наиболее сложной задачей. Цель исследования. Научное обоснование комплекса мер по улучшению результатов открытого хирургического лечения больных с окклюзионным поражением АПС. Материалы и методы. Проведено проспективное нерандомизированное клиническое исследование результатов хирургического лечения 134 больных с окклюзионным поражением АПС. Все пациенты были разделены на 2 группы: 1-я группа - 70 больных с нестабильным течением окклюзии АПС, 2-я группа – 64 пациентов, которым по показаниям выполнялась предварительная коррекция значимой сопутствующей патологии жизненно важных органов. Для анализа количественных данных использовались t-критерий Стьюдента, однофакторный дисперсионный анализ, критерий Манна-Уитни, Краскелла-Уоллиса. Для сравнения качественных признаков использовались χ2 Пирсона, точный критерий Фишера. Анализ предикторов осложнений и летальности осуществляли при помощи логистической регрессии и регрессии Кокса. Результаты. Летальный исход в 30-дневном послеоперационном периоде у больных 1-й группы - в 4 (5,7%) случаях, во 2-й группе больных – в 1 (1,6%) случае. 30-дневная летальность в 1-й группе больных составило 27,0 дней (95% ДИ 25,233-28,767), во 2-й группе больных – 28,859 дней (95% ДИ 28,081-29,637), (Log Rank=7,823; p=0,043). 5-летняя летальность у больных 1-й группы составила 5 (7,7%) случаев, во 2-й группе – 2 (3,3%) случая. Выживаемость больных в 5-летнем периоде в 1-й группе больных составила 56,1 (95% ДИ 52,7-59,5) месяцев, во 2-й группе больных 58,4 (95% ДИ 56,3-60,0) месяцев (Log Rank=0,834; р=0,361). Выводы. Коррекция предикторов осложнений в раннем и позднем послеоперационном периоде снижает 30-дневную летальность. В 30-дневном послеоперационном периоде развитие инфаркта миокарда зависело от коррекции предикторов осложнений и фракции выброса, острая почечная недостаточность – от уровня креатинина крови; в 5-летнем послеоперационном периоде развитие инфаркта миокарда зависело от коррекции предикторов осложнений, острая почечная недостаточность – от уровня креатинина крови, а хроническая ишемия левой половины толстой кишки – от стеноза внутренней подвздошной артерии (ВПА), антеградного или ретроградного включения ВПА в магистральный кровоток при реконструкции АПС; на 5-летнюю выживаемость больных повлияли коррекция предикторов осложнений и развитие таких осложнений как инфаркт миокарда и острая почечная недостаточность. Relevance. Very often, occlusion of the aorto-iliac segment (AIS) is combined with atherosclerotic lesions of the arteries of vital organs that influence the development of complications and mortality. The choice of treatment tactics remains the most difficult task. Purpose of the study. Scientific rationale for a set of measures to improve the results of open surgical treatment of patients with occlusive disease of AIS. Materials and methods. . A prospective non-randomized clinical study of the results of surgical treatment of 134 patients with occlusive AIS lesion was performed. All patients were divided into 2 groups: the 1st group - 70 patients with unstable course of AIS occlusion, the 2nd group - 64 patients who according to the indications were preliminarily corrected for significant concomitant pathology of the vital organs. For the analysis of quantitative data Student t-test, one-way analysis of variance, Mann-Whitney, Kraskell-Wallis test were used. To compare qualitative characteristics χ2 Pearson, Fisher's exact test were used. Complications and mortality predictors were analyzed using logistic regression and Cox regression. Results. Fatal outcome in the 30-day postoperative period in patients of the 1st group - in 4 (5.7%) cases, in the 2nd group of patients - in 1 (1.6%) case. 30-day mortality in the 1st group of patients was 27,0 days (95% CI 25,233-28,767), in the 2nd group of patients – 28,859 days (95% CI 28,081-29,637), (Log Rank = 7,823; p = 0,043). 5-year mortality in patients of the 1st group was 5 (7,7%) cases, in the 2nd group - 2 (3,3%) cases. Survival of patients in the 5-year period in the 1st group of patients was 56,1 (95% CI 52,7-59,5) months, in the 2nd group of patients 58,4 (95% CI 56,3-60,0) months (Log Rank = 0,834; p = 0,361). Conclusion. Correction of predictors of complications in the early and late postoperative period reduces the 30-day mortality. In the 30-day postoperative period, the development of myocardial infarction depended on the correction of predictors of complications and ejection fraction, acute renal failure - from the level of creatinine in the blood; in the 5-year postoperative period, the development of myocardial infarction depended on the correction of predictors of complications, acute renal failure from the level of blood creatinine, and chronic ischemia of the left colon half - from stenosis of the internal iliac artery (IIA), antegrade or retrograde inclusion of the IIA in the main blood flow during reconstruction of the AIS; 5-year survival of patients was affected by the correction of predictors of complications and the development of such complications as myocardial infarction and acute renal failure. Өзектілігі. Аорто-мықынсегментінің (АМС) окклюзиясымен бірге өмірлік маңызды ағзалардың артерияларының атеросклеротикалық зақымдануы өте жиі ұштасады, және де асқынулар мен өлім-жітімнің дамуына әсер етеді. Емдеу тактикасын таңдау ең күрделі мәселе болып табылады. Зерттеудің мақсаты. АМС окклюзиялық зақымдануы бар науқастарды ашық хирургиялық емдеу нәтижелерін жақсарту бойынша шаралар кешенін ғылыми негіздеу. Материалдар мен әдістер. АМС окклюзиялық зақымдануы бар 134 науқастың хирургиялық емдеу нәтижелеріне проспективті рандомизирленген емес клиникалық зерттеу жүргізілді. Барлық пациенттер 2 топқа бөлінді: 1-ші топ - АМС окклюзиясы тұрақсыз ағымы бар 70 науқас, 2-ші топ – 64 пациентке алдын ала өмірлік маңызы бар ағзалардың қосымша патологияларына коррекция жасалған. Сандық деректерді талдау үшін Стьюденттің t-критерийі қолданылды, бір факторлы дисперсиялық талдау, Манна-Уитни, Краскелла-Уоллис критерийі қолданылды. Сапалы белгілерді салыстыру үшін х2 Пирсон, Фишердің дәл өлшемі қолданылды. Асқынулар мен өлім предикторларын талдау логистикалық регрессиясы мен Кокстың регрессиясы көмегімен жүзеге асырылды. Нәтижелер. 1-топтағы науқастарда операциядан кейінгі 30 күндік кезеңде өлім-жітім - 4 (5,7%) жағдайда, 2-топтағы науқастарда – 1 (1,6%) жағдайда. 30 күндік өлім-жітім 1-ші топтағы науқастардың 27,0 күнді (95% ДИ 25,233-28,767), 2 – ші топтағы науқастардың-28,859 күнді (95% ДИ 28,081-29,637), (Log Rank=7,823; p=0,043) құрады. 1-топтағы науқастарда 5 жылдық өлім-жітім 5 (7,7%) жағдайды, 2 – топта-2 (3,3%) жағдайды құрады. 5 жылдық кезеңде науқастардың 1-ші тобында тірі қалуы 56,1 (95% ДИ 52,7-59,5) айды, 2-ші топтағы науқастардың 58,4 (95% ДИ 56,3-60,0) айды (Log Rank=0,834; р=0,361) құрады. Тұжырымдар. Операциядан кейінгі ерте және кеш кезеңде асқынулардың предикторларын түзету 30 күндік өлім-жітімді төмендетеді. 30 күндік операциядан кейінгі кезеңде миокард инфарктісінің дамуы асқынулардың предикторларының түзелуіне және лақтыру фракциясына байланысты, жіті бүйрек жеткіліксіздігі – қандағы креатининнің деңгейіне байланысты; операциядан кейінгі 5 жылдық кезеңде миокард инфарктісінің дамуы асқынулардың предикторларының түзелуіне байланысты, жіті бүйрек жеткіліксіздігі-қан креатининині деңгейіне байланысты, ал тоқ ішектің сол жақ жартысындағы созылмалы ишемия – ішкі мықын артериясының (ІМА) стенозынан, АМС реконструкциясын қайта құрғанда ІМА – ның магистральды қан ағымына антеградты немесе ретроградты қосылуынан; науқастардың 5 жылдық өмір сүруіне асқынулар предикторларының түзелуі және миокард инфарктісі және жедел бүйрек жеткіліксіздігі сияқты асқынулардың дамуы әсер етті.