РИСК РАЗВИТИЯ НАРУШЕНИЙ НЕСПЕЦИФИЧЕСКОЙ РЕЗИСТЕНТНОСТИ ПРИ ДЛИТЕЛЬНОМ ВОЗДЕЙСТВИИ МАЛЫХ ДОЗ РАДИАЦИИ RISK OF DISORDERS OF NONSPECIFIC RESISTANCE DUE TO LONG-TERM EXPOSURE TO RADIATION IN SMALL DOSES

• Published in: Наука и здравоохранение no. 5(19)
• Main Authors: Л.М., Пивина, Ю.М., Семенова, Т.И., Белихина, А.М., Манатова, А.А., Дюсупов, Н.Е., Аукенов
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 31.10.2017
• ISSN: 2410-4280
• DOI: 10.34689/SH.2017.19.5.012

Введение: длительное воздействие ионизирующей радиации в малых дозах на организм человека проявляется нарушениями адаптивного ответа регуляторных систем на стрессорное воздействие. Цель: проведение систематического поиска научной информации по оценке нарушений неспецифической резистентности в организме человека при длительном воздействии малых доз радиации. Материалы и методы. Поиск релевантных научных публикаций проводился в базах данных доказательной медицины (PubMed, Cochrane Library, ResearchGate), а также с помощью специализированных поисковых систем (Google Scholar) и в электронных научных библиотеках (CyberLeninka, e-library). Всего было найдено 312 литературных источников, из которых для последующего анализа были отобраны 46 статей. Результаты: найденные научные исследования по изучению неспецифической резистентности у лиц, пострадавших от радиационного воздействия, отличаются большой гетерогенностью. Большая часть исследований принадлежит к разряду поперечных, также удалось найти небольшое количество когортных исследований и несистематических обзоров литературы. Выводы: Литературные источники по изучаемой теме, найденные в различных базах данных, позволяют установить определенную закономерность развития эффектов малых доз облучения в отношении регуляторных систем организма. Исследования, проведенные в Казахстане, требуют дальнейшего развития и продолжения в связи с тем, что до сих пор огромные по численности группы населения продолжают жить на экологически неблагоприятных территориях. Background: long-term exposure to ionizing radiation in small doses on the human body is manifested by violations of the adaptive response of regulatory systems to stress. Aim: to perform a systematic search of valid scientific data in order to assess the disorders of nonspecific resistance in the human organism due to long-term exposure to radiation in small doses Materials and methods. The search for scientific publications was carried out in the evidence-based medicine’s databases (PubMed, Cochrane Library, ResearchGate, Google Scholar) and in the electronic scientific libraries (CyberLeninka). A total of 312 literary sources were found, 46 articles were selected for further analysis. Results: the relevant scientific papers found in electronic databases are characterized by the marked heterogeneity. Most of the published studies belong to the category of cross-sectional, we could also find a small amount of cohort studies and unsystematic literature reviews. Conclusion: Literary sources in the studied field found in various databases allow us to define a certain pattern of development of effects of small doses of radiation to the regulatory systems of the human organism. Studies carried out in Kazakhstan require further development and continuation due to the fact that until now large populations continue to live in ecologically unfavorable territories. Кіріспе: ұзақ мерзімді аз мөлшерлі иондаушы сәуле шығаруының, адам ағзасының стресс әсеріне регуляторлық жүйенің адаптивтік жауап беру қабілетін бұзуы. Мақсаты: ұзақ мерзімді аз мөлшерлі иондаушы сәуле шығару адам ағзасының тəң емес қарсылықтық бұзылуының бағалауы үшін, ғылыми ақпараттан жүйелі іздеу жүргізу. Материалдар мен әдістері: тиісті ғылыми басылымдарды дәлелді медицина мәліметтер базасынан іздеу жүргізілді (Pub med, Кокран кітапханасы, Research Gate), деректер базасы, сондай ақ мамандандырылған іздеу жүйелеріне (Google scholar) және электронды ғылыми зерттеу кітапханалары (Cyber Leninka), электрондық кітапхана. Барлығы 312 әдеби көздер табылды, оның ішінде 46 мақала əрі қарай талдау үшін іріктелді. Нәтижелері: радиациялық əсерден зардап шеккен адамдардын тəң емес қарсылықты зерттеу бойынша ғылыми зерттеулер өте гетерогенді. Көптеген зерттеулердің бөлігі көлденең зерттеу болып табылады, сондай ақ когорттық және жүйелі емес әдеби шалу. Қорытынды: түрлі дерекқорлардан табылған зерттеулер бойынша, аз мөлшерді радиациялық дозаның әсерлеріне үлгісін ашуы және оның реттеу жүйесіне əсер етуі болып табылды. Қазақстанда жүргізілген зерттеулерді ары қарай жалғастыруы қажет, өйткені көптеген кісі саны экологиялық қолайсыз аумақтарда өмір сүруді жалғастыруда.