Методологические основы организации медико-экологических исследований по оценке состояния здоровья населения экологически неблагоприятных территорий Республики Казахстан METHODOLOGICAL BASIS OF THE ORGANIZATION OF MEDICAL AND ENVIRONMENTAL RESEARCH TO ASSESS THE HEALTH STATUS OF THE POPULATION LIVING IN ECOLOGICALLY UNFAVORABLE TERRITORIES OF KAZAKHSTAN

• Published in: Наука и здравоохранение no. 5(19)
• Main Authors: Т.И., Белихина, Л.М., Пивина, А.А., Дюсупов, Ю.М., Семенова, А.М., Манатова, Н.Ж., Чайжунусова
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 31.10.2017
• ISSN: 2410-4280
• DOI: 10.34689/SH.2017.19.5.002

Введение. Проблема состояния здоровья и продолжительности жизни населения является стратегической задачей страны. В настоящее время на большинстве промышленно-развитых территориях Казахстана сложилась ситуация, связанная с увеличением влияния техногенных и антропогенных факторов риска на окружающую среду и повышением экологической нагрузки на население. К таким территориям относятся Восточно-Казахстанская, Павлодарская, Карагандинская, Актюбинская области. Целью работы является описание методических и процедурных основ выполнения научно-технической программы: «Разработка научно-методологических основ минимизации экологической нагрузки, медицинского обеспечения, социальной защиты и оздоровления населения экологически неблагоприятных территорий Республики Казахстан». Методы. Метод исследования – аналитический, описательный. Объекты исследования: лица, проживающие на территориях экологического риска, персонал группы А нефтеперерабатывающих предприятий; объекты среды проживания и труда. Предмет исследования – состояние здоровья лиц, проживающих в условиях экологического риска; факторы риска условий проживания и работы; психологические и донозологические нарушения в группах риска. Результаты. В исследовании участвуют 5 организаций. Основные направления исследования: медицинские, социологические, патопсихологические, экологические. Все исследования проводятся в рамках единых протоколов для всех участников. В рамках Проекта будет сформирована база данных по возрастно-половому составу декретированного населения и медицинским показателям здоровья, что позволит оказывать адресную медицинскую, психологическую и социальную помощь. Выводы: Результаты позволят разрабатывать и внедрять соответствующие методы диагностики и профилактики заболеваний, имеющих высокую чувствительность к действию экологических факторов риска. Background. Problem of population health status and life span is the strategic task in Kazakhstan. The present time in the most industrial territories of Kazakhstan there is situation related with increasing of technogenic and anthropogenic risk factors influence to environment and rising of ecological load for the population. East-Kazakhstan, Pavlodar, Karaganda and Aktobe regions are such ecologically unfavorable areas. Aim: description of the methodological and procedural framework for the implementation of the scientific program “Development of scientific and methodological bases for minimization of environmental load, medical provision, social protection and health improvement of the population of ecologically unfavorable territories of the Republic of Kazakhstan”. Methods: descriptive, analytical. Objects of the study are persons living in areas of environmental risk, personnel of group A of oil refineries, biological objects of living and working environment. The subject of the study is the state of health of people living under environmental risk; risk factors for living and working conditions; psychological and prenosological violations in high-risk groups of population. Results. The study will enroll fife organizations. The main research directions are medical, sociological, psychological, ecological (radiation and non-radiological factors of the environment). All types of research will be conducted within the framework of unified protocols for all participants. Within the framework of the project, a database on the age and sex composition of the decreed population and medical health indicators will be formed. It will provide targeted medical, psychological and social assistance to exposed population. Conclusion: The results will allow developing and implementing appropriate methods of diagnostics and prevention of diseases that are highly sensitive to environmental risk factors effects. Кіріспе. Еліміздің денсаулық жағдайы мен халықтың өмір сүру ұзақтығы стратегиялық міндеті болып табылады. Қазіргі уақытта Қазақстаннын қөптеген индустрияландырылған аумақтарында - Шығыс Қазақстан, Павлодар, Қарағанды, Ақтөбе облыстарында қоршаған ортаға түсетін антропогендік және техногендік өндірістік тәуекелдердің ұлғаюының өсуі және олардың өз кезегінде, халыққа деген экологиялық жуктемесін арттыруы. Бұл ғылыми-техникалық бағдарламаның мақсаты (ғылыми зерттеулерді бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру): «Қазақстан Республикасының экологиялық қолайсыз аудандарында халықтың экологиялық жүктемені, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау және денсаулық азайту үшін ғылыми–әдістемелік негіздерін әзірлеу», одан шыққан деректерді мұндай зерттеулер үшін арналған жұмыстарға табысты іске асыру. Әдістері. Зерттеу әдісі – аналитикалық және сипаттама әдісі. Зерттеу объектілері: экологиялық қолайсыз аумақтарында тұратын адамдар, мұнай өндеу міндеттемесіндегі А тобының қызметкерлері, өмір сүру және жұмыс ортасындағы биообъектілері. Зерттеу тақырыбы - экологиялық қолайсыз аумақтарында тұратын адамдардың денсаулық жағдайы, еңбек және өмір сүру тәуекел факторлары, қауіп тобындағы психологиялық және донозологиялық бұзылулары. Нәтижелері. Зерттеуге 5 мекеме қатысады. Зерттеудің негізгі бағыттары: Медициналық, әлеуметтік, патопсихологиялық, экологиялық. Барлық хаттамалардың түрлері зерттеулершеңберінде бірыңғай. Жоба ішінде деректер базасы орындалады, олар адам санына қарай, жасы мен жыныстық және құрамы бойынша, медициналық көрсеткіштер бойынша болып саналады олар, оз арасында, келешекте психологиялық және әлеуметтік көмек корсетуге көмектеседі. Қорытынды: Одан шыққан нәтижелер экологиялық тәуекел және әзірлеуге тиісті әдістері табуға, аурудың алдын-алу, диагностикалауға мүмкіндік береді.