Türkiye’de Bölgesel Planlamanın Kurumsallaşması: Muğlak Bir Süreci Güncel Kuramlar ile Okumak

• Published in: İDEALKENT Vol. 12; no. 32; pp. 14 - 51
• Main Authors: YAVUZ, Irmak, KUTLAY, Ecem, CAN, Deniz
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 31.05.2021
• ISSN: 1307-9905
• DOI: 10.31198/idealkent.846608

Türkiye’de bölge planlama pratiği sürecinde içerikler, amaçlar ve kurumsal yapılar sürekli olarak değişime uğramıştır. Oluşan karmaşık sistem, bölgesel planların amaçlarını, karar alma mekanizmalarını, sürecin meşruiyetini ve bu planların genel olarak uygulamadaki başarısını da etkilemiştir. Türkiye’de bölgesel planlamada etkili olan karmaşık ve değişken kurumsal yapıları değerlendirmek ve kurumsallaşma dinamiklerini daha iyi anlamak için kurumlar ile birlikte, kurumların organizasyon mekanizmaları, kurumlar arası çatışmalar veya farklı otoriteler arasındaki iş birliklerinin evrimi tartışmanın merkezine alınarak incelenmelidir. Değişen dinamikler, birden çok kurumu ve kurumların ilişkilerini içeren süreçlerin içkin bir parçasıdır. Bu dinamikleri daha iyi anlamak için temel alınacak kuramsal bir çerçeveye ihtiyaç vardır. Bu bağlamda, Türkiye’de bölgesel planlamadaki kurumsallaşmadaki üç ayrı evreyi oluşturan kırılma noktalarını detaylı bir şekilde incelemek, süreci anlamak ve birimler arasındaki ilişkileri güncel kuram ve kavramlarla tartışmak amacıyla; çok bileşenli yapıların incelenmesine olanak sağlayan asamblaj (assemblage) ve aktör ağ kuramları (actor network) ile kurumsallaşma üzerinde demokratik bir çatkı oluşturan agonizm kuramı çalışmanın temel eksenini oluşturmaktadır. Contents, goals and institutional structures have changed continuously in the process of regional planning practices in Turkey. Emerging complex systems affected the aim of regional plans, decision-making mechanisms as well as the legitimacy of the processes and the success in the implementation of these plans. In order to evaluate the complex and changing institutional structures for effective regional planning in Turkey and to better understand the dynamics of institutionalization, the organization mechanisms of the institutions, the conflicts between institutions or the evolution of the collaborations between different authorities should be considered along with the institutions. Changing dynamics are an immanent part of processes involving multiple institutions and the relationships amongst them. To better comprehend these dynamics, a theoretical framework is necessary. In this context, assemblage theory and actor network theory that enable an analysis of multi-component structures and agonism theory that establishes a democratic framework constitute the main axis of the study in examining the institutional dynamics and breaking points and, eventually, in understanding the institutionalization process.