Postmenopozal ve senil osteoporozlu kadınlarda yaşam kalitesinin ve belirleyicilerinin değerlendirilmesi

• Published in: Türkiye fiziksel tip ve rehabilitasyon dergisi Vol. 52; no. 1; pp. 31 - 36
• Main Authors: GÜZEL, Rengin, UYSAL, Füsun, Güler, BENLİDAYI, İlke, Coşkun, BAŞARAN, Sibel
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği 01.03.2006
• Subjects: Kas iskelet hastalıkları; Musculoskeletal diseases; Osteoporosis; Osteoporoz; Postmenopause; Postmenopoz; Quality of Life; Yaşam kalitesi
• ISSN: 1302-0234

Amaç: Osteoporoz kemik kütlesinde azalma ve kemik kalitesinde bozulma sonucu kırıklara neden olabilen ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır. Bu çalışma osteoporozun yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini ve yaşam kalitesinin belirleyicilerini değerlendirmek amacıyla planlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 276 postmenopozal ve senil osteoporozlu (60,6±8,9 yaş) kadın alındı. Demografik verileri, risk faktörleri, fiziksel aktivite düzeyleri ve eşlik eden hastalıkları sorgulandı. Ağrı yakınması vizüel analog skala kullanılarak değerlendirildi. Kemik yapım-yıkım belirteçleri, lateral torakal ve lomber grafileri ve DXA yöntemiyle kemik mineral yoğunluklarına bakıldı. Yaşam kalitesi Avrupa Osteoporoz Kurumu Yaşam Kalitesi Anketi (QUALEFFO) ile değerlendirildi. Bulgular: Postmenapozal ve senil osteoporozlu hastaların total QUALEFFO skorları sırasıyla 41,4±14,3 ve 49,3±15,1 idi. Her iki grupta da en fazla bozulma sosyal fonksiyon ve genel sağlık değerlendirmesi alt skalalarında idi. Hastaların yaş, vücut kitle indeksi, eğitim düzeyi, menopoz süreleri, ağrı şiddeti, majör risk faktörleri, eşlik eden hastalık durumu, fiziksel aktivite düzeyi ve radyografi ile değerlendirilen vertebra deformiteleri total QUALEFFO skoru ile ilişkiliydi. Lomber T skorları -2,5'in altında olan grupta (n=241) lomber kemik mineral yoğunluğu değerleri fiziksel fonksiyon ve total skor ile koreleydi. Hastaların vitamin D düzeyleri fiziksel fonksiyon alt skala skorları ile ilişkili bulundu. Sonuç: Hasta grubumuzun yaşam kalitesi skorları senil osteoporotik hastalarda daha belirgin olmak üzere düşüktü ve yaşam kalitesi birçok değişkenden etkilenmekteydi. Bu sonuçlar osteoporotik hastaların çok yönlü değerlendirilmesi ve yaşam kalitesinin düzeltilmesine yönelik farklı yaklaşımların gerekliliğini göstermektedir. Objective: Osteoporosis is characterized by decreased bone mass and deterioration of bone architecture which can result in fractures and also have a negative effect on quality of life (QOL). The aim of this study was to investigate the effects of osteoporosis on QOL and to evaluate its determinants. Materials and Methods: 276 postmenopausal and senile osteoporotic women (60.6±8.9 years of age) were enrolled in the study. Demographic data, risk factors, physical activity level and concomitant diseases were recorded. Back pain was evaluated by using visual analogue scale. Bone turnover markers, lateral thoracolumbar X-rays and bone mineral density measurements by DXA method were also evaluated. The QOL was assessed by means of Quality of Life Questionnaire of the European Foundation for Osteoporosis (QUALEFFO). Results: Total QUALEFFO score of postmenopousal and senile osteoporotic patients were 41.4±14.3 and 49.3±15.1 respectively. The most prominent deterioration was in the social function and general health perception domains in both groups. The age, body mass index, educational status, postmenopausal years, pain severity, major risk factors, concomitant diseases, physical activity level and vertebral deformities evaluated by radiography were correlated with total QUALEFFO score. In the group which lumbar T score was below -2.5 (n=241), the lumbar bone mineral density values were correlated with physical function domain and total score. Vitamin D levels of the patients were found to be correlated with physical function domain scores. Conclusion: The QOL scores of our patients, especially those of the senile osteoporotic patients, were low and QOL was influenced by numerous variables. These results point out that osteoporotic patients must be evaluated multidimensionally and different approaches are needed to improve their QOL.