Blok zinciri tabanlı ideal bir veri ticareti platformunun tasarımı için SysML tabanlı bir yaklaşım

• Published in: Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi dergisi Vol. 39; no. 1; pp. 509 - 519
• Main Authors: Elbuz,Aydın, Osmanoğlu,Murat, Tanrıverdi,Özgür
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi 01.01.2024
• Subjects: Mimarlık ve Tasarım; Mühendislik; Ankara; Türkiye; Blok zinciri; data trading; internet of things; SysML; veri ticareti; Blockchain; nesnelerin interneti
• ISSN: 1300-1884; 1304-4915
• DOI: 10.17341/gazimmfd.1020217

Nesnelerin interneti (internet of things - IoT), bir ağ üzerinden birbirine bağlanan ve içerisinde algılayıcıların bulunduğu farklı tipteki cihazlar topluluğudur. İlk uygulaması 1982 yılında gerçekleştirilen bu teknoloji; günümüzde özellikle internetin yaygınlaşmasıyla beraber, tanımlama ve izleme teknolojileri, kablolu ve kablosuz algılayıcılar ve dağıtık bilişim sistemleri gibi birçok alanda sıklıkla kullanılmaktadır. Kullanım alanları genişledikçe, bu teknoloji veri toplama amacıyla da değerlendirilmeye başlanmıştır. Diğer yandan, işlenebilir verinin önemli ölçüde kıymet kazandığı bir çağda, nesnelerin interneti yoluyla veri toplamak sadece verinin ilintili olduğu alandaki araştırmacılar için değil, aynı zamanda bu veriden ticari menfaat elde etmek isteyenler için de mühim bir uğraş hâline gelmiştir. Bu durum, bu tür verilerin güvenilir ve sağlıklı bir şekilde pazarlanabilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Blok zinciri teknolojisi; şeffaflık, kayıtların değiştirilemezliği ve ademi merkeziyetçilik gibi özellikleri dolayısıyla bu ihtiyacın karşılanması noktasında etkili ve güvenli bir araç olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada SysML diyagramları yardımıyla blok zinciri tabanlı ideal bir veri ticaret platformunun nasıl olması gerektiği irdelenmiştir. Bu doğrultuda önce ilgili platformun bileşenleri belirlenmiş ve bu bileşenler arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Ayrıca bahsi geçen sistemin güvenli ve etkili bir biçimde çalışabilmesi için ihtiyaç duyulan gereksinimler tanımlanmış; dahası, bu gereksinimlerin nasıl karşılanabileceği örnek bir senaryo üzerinden gösterilmiştir.