Laboratuvar verilerine dayalı idrarda yasa dışı madde analiz sonuçlarına göre bölgesel madde kullanım yaygınlığının belirlenmesi

• Published in: Anadolu psikiyatri dergisi Vol. 19; no. 2; pp. 169 - 176
• Main Authors: Altıntop,İsmail, Ertürk Zararsız,Gözde, Karakükcü,Çiğdem, Çıracı,Mehmet Zahit, Koçer,Derya, Reyhancan,Mustafa
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: ESFORM Ofset Ltd 01.02.2018
• Subjects: Felsefe & Psikoloji & Sosyoloji; Sivas; Türkiye; screening test; Yasa dışı madde; amphetamine; cannabis; amfetamin; CEDIA; kannabis; illicit drug
• ISSN: 1302-6631
• DOI: 10.5455/apd.264474

Amaç: Türkiye’de bir İç Anadolu Bölgesi şehrinde, alkol dışındaki yasa dışı ve/veya bağımlılık yapıcı madde saptanması için test istemi yapılan kişilerin laboratuvar analizlerine dayalı madde kullanımı yaygınlığının ve yaş-cinsiyet dağılımının belirlenmesi amaçlandı. Yöntem: Ocak 2014-Haziran 2016 yılları arasında madde analizi yapılan idrar örneklerine ait laboratuvar bilgi sistemi verileri geriye dönük olarak değerlendirildi. Madde analizi kapsamında amfetamin, kannabis, opiyat, kokain ve benzodiyazepin grubu testler Cloned Enzyme Donor Immunoassay yöntemi ile çalışıldı. Yıllara göre pozitiflik-negatiflik oranları, yaş-cinsiyet dağılımları ve çoklu madde kullanım sayıları incelendi. Bulgular: Toplam 19763 idrar örneğinde, 79873 yasa dışı madde analizi yapıldı. 18080’i (%91.5) erkek, yaş ortalaması 30.7±10.8 yıl (aralık: 4-86); 1683’ü (%8.5) kadın, yaş ortalaması 27.2±10.5 (aralık: 1-86) yıl idi. Son 2.5 yılda analizi yapılan toplam numune sayısına göre pozitiflik oranı ortalaması %23; 2014 yılında pozitiflik oranı %19, 2015 yılında %23, 2016 yılında %27 olarak bulundu (p<0.001). Analizi yapılan test sayısına göre pozitiflik oranı ise yıllara göre sırasıyla %5.9, %6.7 ve %7.5 idi. En fazla pozitiflik oranı 2014 yılında ilk sırada benzodiyazepin (%12.5) ve ikinci sırada kannabinoid (%11.9) grubunda iken; 2015 yılında 2014 yılına göre 4.17 kat artışla amfetamin grubu (%16.3) ilk sırayı aldı. Amfetamin grubu madde kullanımındaki anlamlı artış 2016 yılı ilk yarısında da sürdü. Çoklu madde kullanımında da en sık 'amfetamin+kannabis', ikinci sıklıkta 'amfetamin+opiyat' grubunun olduğu saptandı. Sonuç: Laboratuvar verilerine dayalı idrarda yasa dışı madde analizi sonuçlarına göre, yasadışı madde kulanım oranı yıllar içerisinde giderek artış göstermektedir. Amfetamin grubu madde kullanımı son yıllarda bölgemizde en sık kullanılan bağımlılık yapıcı maddedir ve kannabis kullanımının önüne geçmiştir. Geniş örneklem hacmi ve her türlü amaçla yapılmış laboratuvar analiz verilerinin kullanıldığı bu çalışma, bir İç Anadolu Bölgesi şehrinde madde kullanım yaygınlığını gösteren ilk çalışmadır