KENT PARKLARINDA KULLANILAN BAZI ODUNSU SÜS BİTKİLERİNİN POLİNASYON DEĞERLERİ BAKIMINDAN İRDELENMESİ

• Published in: Turkish Journal of Forest Science Vol. 5; no. 2; pp. 562 - 577
• Main Author: SARI, Derya
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 31.10.2021
• ISSN: 2618-6616; 2618-6616
• DOI: 10.32328/turkjforsci.985588

Doğadaki hassas ekosistem dengesinin sürdürülebilirliği bitkiler ve polinatörler arasındaki sağlıklı ilişkinin devamlılığına bağlıdır. Son yıllarda küresel ısınma ve iklim değişikliği etkileriyle habitat kayıpları yaşandıkça polinasyonun (tozlaşmanın) önemi daha da artmıştır. Günümüzde giderek artan kentsel doku içerisinde biyoçeşitlilik için adeta bir vaha oluşturan kentsel yeşil alanlar birçok canlının yanı sıra polinatörlerin de yaşamı için önemli kaynaklar sunmaktadır. Kentsel peyzajda kullanılan bitkiler bu anlamda oldukça önemli bir değere sahiptir. Ancak kentsel alanlarda kullanılan bitkilerin polinasyon değerleri konusundaki bilgilerimiz kısıtlıdır. Bu çalışmada Doğu Karadeniz de yer alan Trabzon, Rize ve Artvin’deki kent parklarında nispeten daha yaygın kullanılan bazı odunsu süs bitkilerinin polinasyona kaynak oluşturma değerleri irdelenmiştir. Yapılan literatür ve gözlem çalışmaları sonucunda kent parklarında kullanımı yaygın olan 40 familyaya ait toplam 104 taksonun polen, nektar ve salgı kaynağı olma özellikleri ve çiçeklenme periyotları belirlenmiştir. Üç kentin ortalama sıcaklık değerlerine göre polinasyonun aktif olduğu dönemlerde kaynak oluşturan takson sayıları ortaya konulmuştur. Elde edilen veriler taksonlardan 85’inin polen, nektar ve salgı ürünlerinden en az ikisini ürettiğini göstermiştir. Çiçeklenme dönemleri bakımından en fazla çiçeklenmenin Mayıs ayında (76 takson) gerçekleştiği ancak polinasyonu kış ve sonbahar mevsimlerinde bile destekleyen bazı taksonların kent parklarında kullanılmış olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak kentsel yeşil alanların önemli bir parçası olan kent parklarında kullanılan birçok takson polinasyona kaynak oluşturma bakımından önemli bir değere sahiptir. Bu çalışma polinasyon potansiyeli taşıyan kentsel bitki envanterlerine bir katkı sunmaktadır. The sustainability of the delicate ecosystem balance in nature depends on the continuity of the healthy relationship between plants and pollinators. In recent years, the importance of pollination has increased as habitat losses have been experienced because of the effects of global warming and climate change. Urban green areas, which are almost an oasis for biodiversity in today's increasing urbanization, offer important resources for pollinators. The plants used in the urban landscape have a very important value in this regard. However, our knowledge on pollination values of plants used in urban areas is limited. In this study, the pollination resource values of some woody ornamental plants, which are used relatively more commonly in urban parks in Trabzon, Rize and Artvin in the Eastern Black Sea Region, were examined. As a result of the literature and observation studies, pollen, nectar and secretion production characteristics and flowering periods of 104 taxa from 40 families in the urban parks were determined. According to the average temperature values of the three cities, the total number of taxa in the periods when pollination was active were revealed. Obtained data showed that 85 of the taxa produced at least two of pollen, nectar, secretion products. In terms of flowering periods, the highest flowering occurred in May (76 taxa), however, some taxa that support pollination even in winter and autumn seasons were used in urban parks was determined. As a result, many taxa used in urban parks, which are an important part of urban green areas, have an important value in terms of pollination. This study provides a contribution to the urban plant inventories with pollination potential.