TÜKETİM TOPLUMUNDA İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEMELİNDE UYKU SORUNSALININ SOSYOLOJİK ANALİZİ

• Published in: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi no. 10; pp. 79 - 90
• Main Author: Günay, İbrahim Emre
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 30.06.2024
• ISSN: 2687-6175; 2687-6175
• DOI: 10.56387/ahbvedebiyat.1462174

Tüketim toplumunda insanlar sistemin iletişim teknolojileri yoluyla sunduğu seçenekler üzerinden sürekli seçim yaparak kendilerine yeni kimlikler oluşturmakta ve eski olanı yeni olanla değiştirmektedir. İnsanın var oluşu başka bir deyişle görünürlüğü tüketim temelinde kimlik oluşturmasına bağlıdır. Böylece hem kendisini hem de sistemi sürekli yeniden üretecektir. Sistem sürekli tüketim yapmaya dayalıdır ve bu bağlamda uyku, sistemin kendisini üretmesinde sorun teşkil eden, tüketimin yapılmadığı bir zaman dilimini temsil etmektedir. Sistemin iletişim teknolojileri aracılığıyla zaten varoluşsal olarak zorunlu kıldığı tüketimin, hız kazanması karşısında, uyku sorun oluşturmaktadır ve yok edilemiyorsa bile en az süreye indirgenmelidir. Çalışmamızda uykunun sistem tarafından nasıl sorunsallaştırıldığı, gelişimi ve sonuçlarıyla ortaya konmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda çalışma üç bölümden oluşacaktır. Birinci bölümde tüketim toplumunda kimlik oluşturma baskısı incelenecektir. İkinci bölümde gündelik yaşam ve iletişim teknolojileri arasındaki ilişki insanın sistemle uyumlu bir şekilde tüketim yapma zorunluluğu üzerinden açıklanacaktır. Son bölümde ise ilk iki bölümde ortaya konan tüketim yapma zorunluluğu temelinde uykunun nasıl sorunsal hâle dönüştüğü analiz edilecektir. Çalışma nitel bir yaklaşımla ve doküman analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmamız ülkemizdeki düşünsel çalışmaların kuramsal birikimine tüketim toplumunun bir parçası olarak insanın ve uyku ihtiyacının sistemle uyumlu bir şekilde nasıl sorunsallaştığıyla ilgili literatüre katkıda bulunmayı hedeflemektedir. İnsanın sistemle uyumlu bir şekilde dönüşümünün uyku üzerinden analiz edilmesi, literatürde böyle bir çalışma görülmemesi nedeniyle makaleyi önemli kılmaktadır.