Թուրքիայի «փափուկ ուժի» ռազմավարության ինստիտուցիոնալ կառուցակարգերը

• Published in: Bulletin of Yerevan University D: International Relations and Political Sciences Vol. 14; no. 3 (42); pp. 3 - 15
• Main Author: Գալստյան, Խաչիկ
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 28.12.2023
• ISSN: 1829-4529; 2738-2613
• DOI: 10.46991/BYSU:D/2023.14.3.003

Արդի միջազգային հարաբերություններում պետության արտաքին քաղաքականության իրականացման գործում կարևոր դերակատարում ունի «փափուկ ուժի» հայեցակարգը։ Աշխարհաքաղաքական ուժային շատ կենտրոններ՝ ԱՄՆ-ը, ԵՄ-ն, ՌԴ-ն, Չինաստանը իրենց արտաքին քաղաքական զինանոցում վաղուց կիրառում են «փափուկ ուժի» ու դրա նոր մոդիֆիկացիայի՝ «խելամիտ ուժի» ռազմավարությունները։ Վերջին ժամանակներս «փափուկ ուժի» հայեցակարգային մշակումները հաջողությամբ յուրացնում և կիրառում են նաև որոշ տարածաշրջանային պետություններ։ Դրանց թվում հատկապես առանձնանանում է Թուրքիան, որը վերջին տարիներին էականորեն ընդլայնել է միջազգային և տարածաշրջանային գործընթացներում իր մասնակցությունն ու անթաքույց հավակնություններ է ցուցաբերում մեծացնելու իր աշխարհաքաղաքական, աշխարհատնտեսական ազդեցությունը Կենտրոնական Ասիայում ու Հարավային Կովկասում։ Հոդվածի հիմնական նպատակն է բացահայտել Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության գործիքակազմում «փափուկ ուժի» ինստիտուցիոնալ կառուցակարգերն ու դրսևորման առանձնահատկությունները։ Սույն հետազոտության շրջանակներում քննարկման առարկա են դառնում «փափուկ ուժի» արդի հայեցակարգային մոտեցումները, թուրքական «փափուկ ուժի» գործառության ինստիտուցիոնալ, մշակութային և տնտեսական չափումները։ Հոդվածում հիմնավորվում է այն թեզը, որ  տարածաշրջանի երկրների մշակութային ու տնտեսական «յուրացումից» հետո Թուրքիան առաջ է քաշելու նաև նոր քաղաքական օրակարգեր, որոնց սպասարկման գործում «փափուկ ուժի» ռազմավարությունը շարունակելու է իրականացնել իր առանցքային գործառույթը։