Total diz protezi olan yaşlı bireylerde uyku ve depresyonun belirlenmesi

• Published in: Mersin üniversitesi sağlık bilimleri dergisi (Online) Vol. 14; no. 1; pp. 1 - 13
• Main Authors: KAYA, Gülçin, YILMAZ, Mualla
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 30.04.2021
• ISSN: 1308-0830; 1308-0830
• DOI: 10.26559/mersinsbd.733376

Total diz protezi ameliyatı, diz artritli hastaların ağrı ve hareket kısıtlılıklarını gidermek, dizin fonksiyonunu arttırmak için uygulanan, eklemin yeniden yapılandırıldığı cerrahi işlemdir. Total diz protezi ameliyatı sonrası hastalar günlük yaşam aktivitelerinde bağımlı olma, uyku problemleri ve depresyon gibi birçok sorun yaşayabilmektedir. Amaç: Bu araştırma total diz protezi ameliyatı olan yaşlı bireylerde ameliyat sonrası uyku ve depresyonu belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini 20 Şubat 2018 - 20 Ağustos 2018 tarihleri arasında bir Devlet Hastanesinin Ortopedi ve Travmatoloji servisinde yatan ve 65 yaş ve üzeri total diz protezi ameliyatı olan, bilinci açık, oryante ve koopere olan, konuşma, işitme problemi ve uyku sorunu olmayan vb. gibi dahil etme kriterlerine uyan 150 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Diz Ameliyatı Sonrası Dönemde Uykuyu Etkileyen Faktörler Anket Formu ve Geriatrik Kısa Depresyon Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; ortalama, standart sapma, frekans, Exact test, Pearson Ki-Kare, Likelihood Ratio istatistik değerleri ve Pearson Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hasta bireylerin %69.3’ü kadın, %44.7’sinin okuryazar olmadığı, %69.3’ünün evli olduğu, %55.3’ünün geliri gidere denk olduğu, %37.3’ünün yalnız yaşadığı ve yaş ortalamasının 70.6±3.6 olduğu belirlendi. Araştırmaya katılan hastaların %60.7’sinin uyku sorunu yaşadığı ve en çok uykuya dalmakta zorlandıkları, %49.3’ün de depresyonda olduğu belirlendi. Sonuç: Bu bulgulara göre total diz protezi ameliyatı olan hastalarda uyku ve depresyon sorunları görülebilmektedir. Bundan dolayı ameliyat sonrası dönemde yaşam kalitesini etkileyen uyku ve depresyon düzeylerini uygun ölçeklerle tanımlayarak, farmakolojik ve nonfarmakolojik stratejilerin geliştirilmesinde sağlık ekibi ile birlikte çalışılması ve bu çalışmanın daha kapsamlı bir şekilde yapılması önerilmektedir. Total knee replacement surgery is a surgical procedure performed to relieve pain and movement limitations of patients with knee arthritis and to increase knee function. After total knee replacement surgery, patients may experience many problems such as dependence in daily life activities, sleep problems and depression. Objective: The aim of this study was to determine postoperative sleep and depression in elderly patients undergoing total knee replacement. Method: The study sample consisted of 150 patients who were hospitalized in Orthopedics and Traumatology Department of one State Hospital between February 20, 2018 and August 20, 2018 and (65 years and older, who have total knee replacement surgery are conscious, orientated and cooperative, have no speech, hearing problems and sleep problems etc.) who met the inclusion criteria. Data was collected using a personal information form, a questionnaire form on factors affecting sleep in the postoperative period of knee surgery, and the geriatric depression scale-short form. Data were analyzed with descriptive statistics (e.g., mean, standard deviation, frequency, and percentage), Fisher Exact test, Pearson Chi-Square, Likelihood Ratio and Pearson Correlation Coefficient. Results: Among the participants, 69.3% were women, 44.7% were illiterate, 69.3% were married, 55,3% had an income equivalent to their expenses, 37.3% lived alone and the average age was 70.6±3.6. Also, 60.7% of the participants had sleep problems, with the most common one being difficulty in falling asleep, and 49.3 % were depressed. Conclusion: The results showed that sleep and depression problems could be observed in patients undergoing total knee replacement. Therefore, it is recommended that sleep and depression levels, which affect quality of life in the postoperative period, should be measured with appropriate scales, health professionals should be involved in developing pharmacological and non-pharmacological strategies, and this study should be replicated to further validate the results.