Residues of Neonicotinoid Insecticides in Bee Collected Plant Materials from Oilseed Rape Crops and their Effect on Bee Colonies

• Published in: Journal of Apicultural Science Vol. 56; no. 2; pp. 115 - 134
• Main Authors: Pohorecka, Krystyna, Skubida, Piotr, Miszczak, Artur, Semkiw, Piotr, Sikorski, Piotr, Zagibajło, Katarzyna, Teper, Dariusz, Kołtowski, Zbigniew, Skubida, Marta, Zdańska, Dagmara, Bober, Andrzej
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Pulawy Versita 01.12.2012; De Gruyter Poland; Sciendo
• Subjects: analiza pozostałości; Apis mellifera; honey bees; insektycydy neonikotynoidowe; neonicotinoid insecticides; oilseed rape; opryski; pszczoła miodna; residue analysis; rzepak; seed-treatment; short- and long-term assessment; spraying; wpływ na rodziny pszczele; zaprawianie nasion
• ISSN: 2299-4831; 1643-4439; 2299-4831
• DOI: 10.2478/v10289-012-0029-3

The risk exposure of bee colonies to the toxicity of systemic neonicotinoid insecticides was assessed. Various methods of chemical prevention of commercial winter and spring oilseed rape crops in field-realistic conditions were taken into account in the assessment. Pesticides were applied in accordance with the actual agricultural practice. Commercial crop protection products with thiamethoxam, clothianidin or imidacloprid were used as seed treatment. Formulations containing acetamiprid or thiacloprid were used for spraying. Fifteen healthy bee colonies were placed in close proximity to each of the oilseed rape fields throughout the blooming period. During florescence, the samples of nectar (directly from flowers and nectar flow from combs) and pollen loads were collected repeatedly. Samples of honey, bee bread and adult bees were taken one week after the end of plants flowering. To ensure high specificity and sensitivity of analysed pestcicides modified QuEChERS extraction method and liquid chromatography coupled with tandem mass spectrometry (LC-MS/MS) was used. The five of neonicotinoid insecticides (imidacloprid, clothianidin, thiametoxam, acetamiprid and thiacloprid) were analyzed in multi-residue method with 0.1 - 10 ng/g limits of detection. Palynological analysis was done to determine the botanical origin of the nectar, honey and pollen. Development of bee colonies (brood area, worker biomass, colony health) was assessed every 3 weeks until the end of the beekeeping season. The amount of pollen collected by bees per hive, bee bread area and rape honey yield was also measured. The long-term effects of insecticides on bees were estimated using the same methods in April of the following year. All the neonicotinoid insecticides applied to control oilseed rape pests were present in the samples of nectar and pollen. Their residue levels were lower than the acute oral and contact LD50 values. Among five examined neonicotinoids, the most frequently detected were: thiamethoxam, thiacloprid and acetamiprid. These substances were present in 65, 64, and 51% of the nectar samples and in 37, 62, and 45% of the pollen samples, respectively. The highest level of residues were noted after the thiamethoxam seed treatment; on average, 4.2 and 3.8 ng/g in the nectar and pollen samples. In the nectar and pollen samples from winter rape fields, lower levels of neonicotinoid residues were found in comparison to spring rape samples. The contaminations of neonicotinoids applied as seed dressing in nectar samples were significantly higher in comparison to the pollen samples. No negative effects of neonicotinoids on the bee mortality, brood development, strength, and honey yield of healthy bee colonies were found throughout the study period. However, the risk exposure of bee colonies on adverse impact of pesticide residues is high in areas of intensively cultivated oilseed rape. Celem badań była ocena narażenia rodzin pszczelich na toksyczne oddziaływanie pozostałości systemicznych insektycydów neonikotynoidowych zastosowanych w warunkach polowych do chemicznej ochrony upraw rzepaku. Badania polowe przeprowadzone zostały przy współpracy z Rolniczym Zakładem Doświadczalnym Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach na 2 plantacjach rzepaku ozimego w roku 2010 i 3 plantacjach rzepaku jarego w roku 2012. Do zwalczania szkodników zastosowano w formie zapraw nasiennych preparaty zawierające tiametoksam, chlotianidynę lub imidachlopryd oraz w formie oprysku dolistnego, preparaty z acetamiprydem lub tiachloprydem. Na wszystkich uprawach wykonane zostały także zabiegi chwastobójcze i grzybobójcze. Na okres kwitnienia roślin rzepaku, w pobliżu każdej plantacji umieszczono 15 rodzin pszczelich, z czego 5 rodzin w każdej grupie przeznaczonych było jedynie do pozyskiwania obnóży pyłkowych. Grupę kontrolną stanowiły rodziny usytuowane w terenie rolniczym wolnym od dużych upraw rzepaku. Od chwili wywiezienia rodzin pszczelich na rzepak, aż do okresu ich zazimowania (w roku 2012 do września) monitorowano śmiertelność pszczół oraz cyklicznie oceniano parametry świadczące o kondycji i rozwoju rodzin (liczbę ramek obsiadanych przez pszczoły oraz powierzchnię czerwiu krytego i otwartego). Do badań laboratoryjnych pobrano próbki nektaru z kwiatów rzepaku, próbki nektaru, miodu i pyłku (obnóży pyłkowych i pierzgi) zgromadzonego przez pszczoły w plastrach oraz próbki pszczół. Pochodzenie botaniczne próbek materiału roślinnego określono na podstawie analizy palinologicznej. Analizę pozostałości insektycydów w zebranym materiale wykonano metodą QuEChERS z wykorzystaniem chromatografu cieczowego sprzężonego z podwójnym detektorem masowym (LC-MS/MS). W badanych próbkach nektaru i pyłku wykryto pozostałości wszystkich substancji neonikotynoidowych aplikowanych zarówno w formie zapraw nasiennych, jak i oprysku. Znacząca liczba próbek zanieczyszczona była dodatkowo substancjami, których nie stosowano w czasie zabiegów. Największa liczba próbek skażona była tiametoksamem, tiachloprydem i acetamiprydem. Obecność tych substancji wykryto odpowiednio w 65, 64 i 51% ogółem przebadanych próbek nektaru i miodu oraz w 37, 62 i 45% próbek pyłku. We wszystkich rodzajach próbek stężenie neonikotynoidów było niższe od ich doustnej i kontaktowej dawki letalnej (LD50) dla pszczół, ale w ponad 50% próbek obecne były co najmniej 2 substancje z tej grupy, a w ponad 25% co najmniej 3. Najwyższy poziom skażenia nektaru i pyłku odnotowano w przypadku zaprawiania nasion rzepaku jarego preparatem insektycydowym zawierającym tiametoksam. Insektycydy stosowane w formie zapraw nasiennych powodowały istotnie wyższe skażenie nektaru i miodu niż pyłku. W próbkach nektaru i pyłku pochodzących z rzepaku ozimego stwierdzono niższy poziom pozostałości neonikotynoidów w porównaniu do próbek z rzepaku jarego. W okresie całego sezonu pszczelarskiego 2010 i 2012 roku nie stwierdzono zwiększonej śmiertelności pszczół ani zaburzeń w rozwoju, kondycji i produkcyjności rodzin pszczelich. Po okresie zimowania 2010/2011 kondycja i rozwój rodzin pszczelich były także prawidłowe. Pozostałości insektycydów neonikotynoidowych znajdujące się w nektarze i pyłku zbieranym przez pszczoły z upraw rzepaku chronionego insektycydami neonikotynoidowymi stwarzają wysokie ryzyko ich toksycznego oddziaływania na rodziny pszczele, szczególnie dla rodzin osłabionych innymi czynnikami (np. obecnością patogenów, pasożytów), ze względu na możliwość wystąpienia zjawiska interakcji i/lub synergizmu.