Dry grassland and thermophilous forest margin species in the flora of gravel pits of the Wysoczyzna Siedlecka plateau

• Published in: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C. Biologia Vol. 67; no. 1; pp. 44 - 56
• Main Authors: Krechowski, Janusz, Bzdon, Grzegorz, Sikorski, Roman
• Format: Journal Article
• Language: English; Polish; Russian
• Published: Lublin Versita 01.01.2012; Maria Curie-Skłodowska University
• Subjects: gravel pits; vascular flora; Wysoczyzna Siedlecka plateau
• ISSN: 0066-2232; 2083-3563
• DOI: 10.2478/v10067-012-0012-1

Gravel pits belong to the most poorly investigated marginal habitats. They are anthropogenic objects distinguishable by specific habitat features - a result of differentiation of soil conditions, relief and intensity of human activity. Floristic studies were carried out in 65 selected gravel pits of the Wysoczyzna Siedlecka plateau between 2001 and 2010, differing in area, intensity of use and type of surrounding vegetation. In total, 90 dry grassland species were noted (15% of the whole flora). The commonest xerothermic species were Medicago falcata, Centaurea stoebe, Coronilla varia and Centaurea scabiosa. The domination of hemicryptophytes (62%) and therophytes (18%) over the remaining life forms as well as anemochoric taxa (56%) was observed in the studied group of plants. Xerothermic vegetation usually develops on sunny slopes of southern and south-western exposure. Psammophilous species prefer initial soils in the relatively recently exploited fragments of gravel pits. Such factors, as intensity of exploitation of gravel pits, their surrounding and size affect the diversity of dry grassland species. Gravel pits are refuges for numerous protected and endangered species, including thermophilous plants, e.g, Silene tatarica, Verbascum phoeniceum, Teesdalea nudicaulis, Astragalus arenarius, Thalictrum minus, Stachys recta. Żwirownie należą do najsłabiej zbadanych marginesów ekologicznych. Są to obiekty antropogeniczne wyróżniające się specyficznymi cechami siedliskowymi, w wyniku zróżnicowanych warunków glebowych, rzeźby terenu i intensywności działalności człowieka. Badania florystyczne przeprowadzono w latach 2001-2010 w 65 wybranych żwirowniach Wysoczyzny Siedleckiej, różniących się powierzchnią, intensywnością użytkowania i typem otaczającej roślinności. W sumie odnotowano 90 gatunków murawowych (15% całej flory). Najczęściej notowanymi gatunkami kserotermicznymi były: Medicago falcata, Centaurea stoebe, Coronilla varia i Centaurea scabiosa. W badanej grupie roślin zanotowano dominację hemikryptofitów (62%) i terofitów (18%) nad innymi formami życiowymi oraz taksonów anemochorycznych (56%). Roślinność kserotermiczna zazwyczaj rozwija się na słonecznych zboczach o ekspozycji południowej i południowo-zachodniej. Psammofilne gatunki preferują gleby inicjalne w stosunkowo niedawno eksploatowanych fragmentach żwirowni. Takie czynniki, jak intensywność eksploatacji żwirowni, ich otoczenie i wielkość powierzchni mają wpływ na różnorodność gatunków murawowych. Żwirownie są ostoją dla wielu chronionych i zagrożonych gatunków, w tym roślin ciepłolubnych, np. Silene tatarica, Verbascum phoeniceum, Teesdalea nudicaulis, Astragalus arenarius, Thalictrum minus, Stachys recta.