Bronisław Piłsudski — działalność na rzecz Muzeum Tatrzańskiego i organizacji badań etnograficznych na Podhalu

• Published in: Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej Vol. 11; no. 11; pp. 101 - 118
• Main Author: Kwiecińska, Magdalena
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze 20.10.2024
• ISSN: 2391-6869; 2391-6869
• DOI: 10.12775/ZWAM.2024.11.07

Bronisław Piłsudski był pierwszym inicjatorem szeroko zakrojonych badań na Podtatrzu i w tym celu powołał w 1911 roku Sekcję Ludoznawczą przy Towarzystwie Tatrzańskim, następnie opracował memoriał W sprawie Muzeum Tatrzańskiego. (O urządzenie działu ludoznawczego). Zasłużoną osobą dla działalności Sekcji była też Bronisława Giżycka, która realizowała zarówno kolekcjonerstwo i etnograficzne badania terenowe jak i zadania administracyjne podczas nieobecności Piłsudskiego. Ze swoimi spostrzeżeniami dzieliła się z nim w listach. Posłużyło mu to w kolejnych latach do podjęcia własnych badań w rozpoznanym przez nią terenie. Dokonania Giżyckiej na rzecz etnografii Podtatrza były znaczące i niesłusznie pozostały w cieniu dokonań Piłsudskiego, a Sekcja zamarłaby zupełnie, gdyby nie jej determinacja. Piłsudski zachęcił do działalności w Sekcji również Juliusza Zborowskiego, absolwenta językoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, który wówczas był nauczycielem gimnazjalnym w Nowym Targu (od 1922 roku pierwszym dyrektorem Muzeum Tatrzańskiego). Z czasem etnografia stała się dla Zborowskiego głównym przedmiotem zainteresowania, które systematycznie rozwijał. Odwoływał się do zaleceń Piłsudskiego, którego uważał za „pierwszego na Podhalu nowoczesnego etnografa i muzealistę, pioniera nowoczesnej ludoznawczej i muzealnej pracy na Podhalu i dla Podhala”. Zborowski był oddany podjętemu dziełu, znawcą i autorytetem naukowym w dziedzinie kultury góralskiej. Jego wysiłkiem Muzeum Tatrzańskie było ważnym ośrodkiem wymiany myśli naukowej i odgrywało rolę centrum prac badawczych nad regionem w zakresie kolekcjonowania, prowadzenia eksploracji terenowych i naukowego upowszechniania wiedzy.