XVIII. Yüzyıl Osmanlı-Avusturya İlişkilerinde Diplomatik Temasın Görünen Yüzü: Hediyeleşme

• Published in: Journal of history and future Vol. 6; no. 4; pp. 1187 - 1218
• Main Authors: KURTARAN, Ugur, KARACA, Zeynep
• Format: Journal Article
• Language: Turkish
• Published: Celal Öney 2020
• Subjects: Arkeoloji; Tarih; Türkiye; Muş; Osmanlı- Avusturya; Ottoman-Austria; Gift; XVIII. Yüzyıl; diplomacy; Hediye; Diplomasi; XVIII Century
• ISSN: 2458-7672; 2458-7672
• DOI: 10.21551/jhf.820533

Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyılda üç antlaşma imzaladığı Avusturya ile diplomatik münasebetlerinde gönderilen ve gelen hediyeler belirlenirken iki devletin siyasal gücü ve hâkimiyet derecesi önemli rol oynamıştır. Osmanlı Devleti’nin Avusturya’ya karşı üstünlüğünü kaybetmeye başladığı dönemde ise hediye bir hâkimiyet aracı olmaktan ziyade iki devletin diplomatik ilişkilerini dengeleyen bir unsura dönüşmüştür. Çalışmada Osmanlı-Avusturya arasındaki diplomasi trafiğinin XVIII. yüzyılda iki devlet arasındaki diplomatik hediyeleşme geleneğine ne şekilde yansıdığı incelenmiştir. Bu noktada dönem içinde imzalanan antlaşmalar sonrasında Avusturya’ya gönderilen elçiler ve Osmanlı Devleti’ni çeşitli vesilelerle ziyarete gelen karşı taraf elçilerinin hediyelerinin listelerine yer verilerek iki devlet arasında mukayeseli bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre: bilhassa 1718 Pasarofça Antlaşması sonrasında karşılıklı elçiler ve hediyelerin gönderilmesi iki devlet arasındaki değişen denge unsurunu işaret etmektedir. Aynı şekilde XVIII. yüzyılda imzalanan diğer iki antlaşma olan 1739 Belgrad ve 1791 Ziştovi Antlaşmalarında da hediye sunma geleneği iki devlet arasındaki diplomatik manevralara üstünlük hamlesi olmaktan çıkıp, dostluğun simgesel tezahürü olarak yansıyarak sembolik bir hal almıştır.