Sosyal Transfer Harcamalarının Hanehalkı Tüketim Harcama Yapısı Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği

• Published in: Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi Vol. 8; no. 3; pp. 539 - 552
• Main Author: ÇAĞAN, Semih
• Format: Journal Article
• Language: English; Turkish
• Published: Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Derneği 30.09.2023
• Subjects: glm model; hanehalkı tüketim yapısı; household consumption structure; social transfers expenditures; sosyal transfer harcamaları
• ISSN: 2587-151X; 2587-151X
• DOI: 10.30784/epfad.1314307

Bu çalışmanın amacı devlet tarafından sağlanan sosyal transfer harcamalarının hanehalkı tüketim harcamalarında yarattığı etkinin incelenmesidir. 2008 küresel ekonomik krizi ve Covid 19 salgını ile beraber günümüzde küreselleşme olgusu ve devletin ekonomideki rolü üzerine tartışmalar yaşanmaktadır. Bu tartışmalarda belirleyici unsur, ekonomik yapı içerisinde devletin aktif rol alıp almaması üzerine olmuştur. Sosyal devlet anlayışı olarak ifade edilen bu rol özellikle dar gelirli hanehalklarına çeşitli yardımlar ve destekler sağlama ilkesi yer alır. Bu destek ve yardımların başında sosyal transfer harcamaları gelmektedir. Bu harcamalar dul ve yetim aylıkları, emekli maaşları, burslar, işsizlik sigortası gibi kalemlerden oluşmaktadır. Sosyal transfer harcamaları sonucu bireylerin gelir elde etmesi beraberinde bunu tüketime yönlendirmesini gerekli kılar. Dar gelirli hanehalklarının bu geliri nasıl tükettiği iktisadi açıdan önemlidir. Çalışmanın amacına bağlı olarak sosyal transfer ile hanehalkı tüketim harcamasının yapısı arasındaki ilişki Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan 2019 Hanehalkı Bütçe İstatistikleri kullanılarak, Genelleştirilmiş Doğrusal Regresyon Modeli (GLM) yardımıyla analiz edilmiştir. Uygulanacak yöntem ile temel besin maddeleri ile eğitim ve sağlık hizmetlerine yapılan harcama üzerine sosyal transferler, eğitim, yaş ve cinsiyetin etkisi analize konu olmuştur. Bu analiz sonuçlarına göre, Türkiye ekonomisinde sosyal transferler, dar gelirli hanehalkının temel besin maddeleri ile eğitim ve sağlık hizmetleri tüketimini artırmıştır. The aim of this study is to examine the effect of social transfer expenditures provided by the state on household consumption expenditures. With the 2008 global economic crisis and the Covid 19 epidemic, there are discussions on the phenomenon of globalization and the role of the state in the economy. The determining factor in these discussions has been on whether the state takes an active role in the economic structure. This role, which is expressed as the understanding of social state, includes the principle of providing various aids and supports especially to low-income households. Social transfer expenditures are at the forefront of these supports and aids. These expenditures consist of items such as widow's and orphan's pensions, pensions, scholarships, unemployment insurance. The fact that individuals earn income as a result of social transfer expenditures makes it necessary to direct it to consumption. How low-income households consume this income is economically important. Depending on the purpose of the study, the relationship between social transfer and the structure of household consumption expenditure was analyzed with the help of the Generalized Linear Regression Model (GLM) using the 2019 Household Budget Statistics published by the Turkish Statistical Institute. With the method to be applied, the effect of social transfers, education, age and gender on basic nutrients and expenditure on education and health services has been the subject of the analysis. According to the results of this analysis, social transfers in the Turkish economy increased the consumption of basic nutrients, education and health services of low-income households.