Türkçe'deki geçmiş zaman bildirme kiplerinin tümce hatırlamaya etkisi

• Published in: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi dergisi Vol. 59; no. 1; pp. 353 - 369
• Main Authors: Aydın Baysal,Çağla, Fitneva,Stanka
• Format: Journal Article
• Language: English; Turkish
• Published: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi 26.06.2019
• Subjects: Kültür & Sanat; Tarih; Ankara; Türkiye; Geçmiş Zaman Bildirme Kipleri; Past Tense in Turkish; Evidentiality; Türkçe; Tümce Hatırlama; Memory; Bellek; Tanıtsallık; Tense-aspect Markers; Memory for Sentences
• ISSN: 0378-2905
• DOI: 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.19

Bu çalışmada, Türkçe'deki geçmiş zaman bildirme eklerinin, tümcelerin hatırlanmasına olan etkisi incelenmiştir. Gelişimsel alan yazın kapsamında, bilginin kaynağını dilde zorunlu olarak, doğrudan (-dI eki ile) ya da dolaylı olarak (-mIŞ eki ile) kodlamaya yarayan bu eklerin varlığının, zihin kuramının daha erken anlaşılmasına yol açabileceği sıklıkla tartışılmaktadır. Buna rağmen, geçmiş zaman-kaynak bildirme eklerinin zihinde nasıl temsil edildiği ile ilgili çok az sayıda araştırma vardır. Bu çalışmanın bulgularına göre -dI eki ile ifade edilen tümcelerin hatırlanma oranı –mIş eki ile ifade edilen tümcelere göre daha yüksektir. Buna göre, ana dili Türkçe olan bireyler için, birinci el kaynaktan elde edilen bilginin, dolaylı yoldan elde edilen bilgiye göre zihinde daha kuvvetli temsil edildiği fikri desteklenmektedir. Bulguların niteliği, dil ve düşünce arasındaki ilişkiyi konu alan kuramsal çerçeveler ışığında tartışılmış ve alan yazına olan katkısı değerlendirilmiştir.