Kızılcık (Cornus mas L.) Genotiplerinin Yeşil Çelik İle Çoğaltılması Üzerine Araştırmalar

• Published in: Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi Vol. 6; no. 2; pp. 136 - 141
• Main Authors: BALTA, Mehmet Fikret, EROL, İbrahim Ulvi, ÖZRENK, Koray, KARAKAYA, Orhan, UZUN, Serkan
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 30.06.2019
• ISSN: 2148-2306
• DOI: 10.19159/tutad.442319

Bu çalışma, farklı kızılcık (Cornus mas L.) genotiplerinin yeşil çelik ile çoğaltma olanağının belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür. Araştırmanın bitkisel materyalini; ‘44-18’, ‘Güney uzun’, ‘Güney yuvarlak’, ‘Mehmet’ ve ‘Turgut’ genotipleri ile Yalçınkaya-77 standart kızılcık çeşidi oluşturmuştur. Çalışmada yeşil çelikler, incelenen bitkilerden 15 Haziran 2014 tarihinde alınmıştır. Hazırlanan çelikler iki gruba ayrılarak yarısına 3500 ppm indol-3 bütirik asit (IBA) uygulaması yapılmış, diğer yarısına ise herhangi bir uygulama yapılmamıştır (kontrol grubu). Dikimden 5 hafta sonra sökülen kızılcık çeliklerinde köklenme oranı, kalluslenme oranı, en uzun kök, en kısa kök, kök dallanması, yaşayan çelik oranı ve köklenme kalitesi özellikleri incelenmiştir. Çalışmada kontrol grubu çeliklerde incelenen özellikler bakımından kayda değer bir sonuç elde edilememiştir. Araştırma sonucuna göre, IBA uygulanan (3500 ppm) kızılcık yeşil çeliklerinde; köklenme oranı % 80 ile         % 100, kök sayısı 12.86 adet çelik-1 ile 42.94 adet çelik-1, kalluslenme oranı % 13.30 ile % 73.30, en uzun kök boyu 7.74 mm ile 23.88 mm, en kısa kök boyu 1.39 mm ile 3.77 mm, köklenme kalitesi 1.56 puan ile 2.93 puan arasında belirlenmiştir. Sonuç olarak, fidan kalitesi üzerine etkili olan köklenme oranı, kök sayısı ve köklenme kalitesi özellikleri “Mehmet” genotipinde diğer genotiplere göre daha yüksek bulunmuştur. Bu genotipin kızılcık meyve türünde yapılacak ıslah ve çeşit geliştirme çalışmalarında kullanılması önerilmektedir.  This study was carried out to determine the possibility of propogation of different cornelian cherry (Cornus mas L.) genotypes. Plant material of research was constituted Yalçınkaya-77 standart cornelian cherry cultivar with ‘44-18’, ‘Güney uzun’, ‘Güney yuvarlak’, ‘Mehmet’ and ‘Turgut’ genotypes. In the study, softwood cuttings were taken from the examined plants on June 15 2014. Prepared cuttings were divided into two groups and the first group was treated with 3500 ppm indole-3 butyric acid (IBA), while the second groups was not treated with anything (control group). Rooting ratio, callus ratio, longest root, shortest root, root branching, living cutting ratio and rooting quality characteristics of cornelian cherry cuttings removed 5 weeks after planting were investigated. In the study, no significant result was obtained in terms of investigated parameters in cuttings in the control groups. According to the results of the study, the rooting rate of cornelian cherry green cuttings with IBA (3500 ppm) was 80% to 100%, the number of roots was 12.86 to 42.94 per cutting-1, the callus rate was 13.30% to 73.30%, the longest root length was 7.74 mm to 23.88 mm, the shortest root length was 1.39 mm to 3.77 mm, and rooting quality was determined between 1.56 points to 2.93 points. As a result, rooting rate, number of roots and rooting quality characteristics which are effective on nursery tree quality were higher in “Mehmet”genotype compared to other genotypes. This genotype is recommended to be used in breeding and cultivation studies of cornelian chrerry fruit species.