Ziemia rolnicza jako dobro publiczne – stanowisko austriackiej szkoły ekonomii

• Published in: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny (1960) Vol. 83; no. 4; pp. 137 - 150
• Main Authors: Maśniak, Jacek, Daniłowska, Alina, Chądrzyński, Mariusz, Gruziel, Kinga
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Adam Mickiewicz University, Poznan 30.12.2021
• Subjects: austriacka szkoła ekonomii; teoria dóbr publicznych; ustrój rolny; ziemia rolnicza
• ISSN: 0035-9629; 2543-9170
• DOI: 10.14746/rpeis.2021.83.4.10

Kategoria dóbr publicznych jest jednym z fundamentalnych elementów koncepcji zawodności rynku i jednocześnie jednym z argumentów uzasadniających interwencję ze strony państwa. Zwolennicy tego podejścia podkreślają specyfikę ziemi i jej duże znaczenie w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Celem artykułu jest przedstawianie krytycznego stanowiska wobec koncepcji ziemi rolniczej jako dobra publicznego. Przyjęto założenie, że teoria dóbr publicznych jako naukowe uzasadnienie interwencjonizmu państwowego w rolnictwie, w tym również na rynku ziemi rolniczej, ma dużo bardziej polemiczny charakter, niż jest to przedstawiane w głównym nurcie badań. Jako alternatywne podejście do badania kwestii ziemi rolniczej zaprezentowane zostało stanowisko austriackiej szkoły ekonomii. Praca ma charakter teoretyczny. W analizie wykorzystano wnioskowanie dedukcyjne i logikę w postaci werbalnej. Przeprowadzona analiza problemu wskazała, że według kryteriów stosowanych w teorii dóbr publicznych ziemia rolnicza jest typowym dobrem prywatnym. Dyskusyjna jest natomiast kwestia takich dóbr integralnie z ziemią związanych, jak krajobraz rolniczy i jakość środowiska naturalnego. Jednak specyfika tych dóbr nie musi prowadzić do wniosku, że interwencja państwa jest konieczna. Przeciwko interwencji państwa przemawiają takie względy, jak: brak możliwości obiektywnej identyfikacji potrzeb społecznych, polityczny i redystrybucyjny charakter interwencjonizmu państwowego, istnienie rynkowych mechanizmów finansowania dóbr publicznych.