Chris Jenks’in Alt Kültür Yaklaşımı ve Tofaş Gençliği: Karaman İli Üzerine Bir Araştırma

• Published in: Eskiyeni no. 54; pp. 977 - 1002
• Main Authors: Açıkalın, Melek, Çakır, Mehmet
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: Anadolu Ilahiyat Akademisi 30.09.2024
• ISSN: 1306-6218; 2636-8536
• DOI: 10.37697/eskiyeni.1463110

Son yılların endüstriyel ürünleri arasında toplumları ve insanları etkileyen en önemli gelişmelerden biri de otomotiv sanayisinde yaşanan gelişmelerdir. Otomobiller birey ve toplum arasındaki ilişkilerin yeniden tanımlanmasına olanak sağlayarak mekânları da kendi ihtiyaçlarına göre dönüştürmüştür. Otomobiller ile insanların arasındaki ilişkide mekânlar, sosyal ilişkiler ağına sahne olarak kullanıcıların aynı anda birden fazla kişinin iletişime geçtiği bir alan yaratmasına katkıda bulunmuştur. Böylece otomobiller özel hayatın bir parçası konumuna gelirken bireylere de kamusal alana çıkma fırsatı sunmuştur. Kuş serisi araç kullanıcı olmayı toplumdaki diğer bireylerden farklılıklarını yansıtacak bir özellik olarak gören gençler, bu çalışmada bir alt kültür grubu olarak kabul edilmiştir. Sembolik bir araca sahip olmayı toplumsal kabulü sağlama biçimi olarak gören genç bireylerin, sosyolojik olarak nasıl izah edildiği bu çalışmanın başlıca amacını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda nitel araştırma geleneği içerisinde yer alan fenomenoloji araştırma desenine uygun olarak yapılan çalışmada veriler, Kuş Serisi araç sahibi olan ve 18-35 yaş aralığındaki ikisi kadın 31’i erkek olmak üzere toplam 33 kişi ile yapılan mülakatlar sonucunda elde edilmiştir. Mülakatlar Aralık 2022-Nisan 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş ve örneklem seçim tekniklerinden amaçlı örneklem ve kartopu örneklemi kullanılmıştır. Sahadan toplanan veriler MAXQDA 22 programı kullanılarak betimsel bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Verilerin analizi ve yorumlanması Chris Jenks’in, modern dönemdeki alt kültür kavramına yaklaşımlar ile post modern dönemdeki alt kültür yaklaşımları arasında nasıl bir fark olduğunu açıklamak için yaptığı kültürel, düşünümsel, dilbilimsel ve görsel dönüş sınıflandırmasından yararlanılarak yapılmıştır. Kuş Serisi araç kullanan gençlerin, sembolik bir araç sahipliği üzerinden farklılıkları, özellikleri, dönüşen yönleri ve var olma stratejileri Chris Jenks’in dörtlü sınıflandırmasından hareketle egemen kültürden ayrışma pratikleri irdelenmiştir. Araştırma sonunda gençlerin, kuş serisi araçların bir gruba aidiyet hissetme ihtiyaçlarını karşıladığı için sembolik bir araç etrafında kurulan ilişkilere daha çok değer verdikleri gözlemlenmiştir.