Öğretmenlik Meslek Seçimi ve Meslek Kimliğinin Kurulumunda Toplumsal Cinsiyetin Rolü

• Published in: Abant ízzet Baysal üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi Vol. 22; no. 3; pp. 1104 - 1123
• Main Authors: SOYLU, Ayşe, ESEN, Yasemin
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: 30.09.2022
• ISSN: 1303-0493
• DOI: 10.17240/aibuefd.2022..-1104007

Toplumsal cinsiyet temelli mesleki ayrışma, kadınlara ve erkeklere ‘uygun’ işler/meslekler yaklaşımının temelini oluşturan geleneksel rol kalıpları ve sosyal normlarla doğrudan ilişkilidir. Öğretmenlik mesleği de bu çerçevede kadınlara en ‘uygun’ mesleklerden biri olarak düşünülmektedir. Öğretmenlik meslek seçimi ve meslek kimliğinin kurulumuna etki eden sosyal gerçekliklerin anlaşılması araştırmanın temel odak noktasıdır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı öğretmenlik meslek seçiminin ve meslek öncesi kimlik kurulumunun toplumsal cinsiyet açısından incelenmesidir. Araştırma nicel bir araştırma olup genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesinde çeşitli bölümlerde ve sınıf düzeylerinde öğrenim görmekte olan 370 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması için “Toplumsal Cinsiyet Oluşumu Ölçeği”, “Meslek Seçiminde Toplumsal Cinsiyetin Rolü Ölçeği” ve “Meslek Öncesi Öğretmen Kimliği Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar erkeklerin meslek seçiminde toplumsal cinsiyet rollerine daha fazla dikkat ettiği, kadınların meslek öncesi öğretmen kimliğini erkeklere göre daha çok benimsediğini ortaya koymuştur. Toplumsal cinsiyet oluşumunun alt boyutları olan geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinin meslek seçiminde toplumsal cinsiyet rolünün anlamlı bir yordayıcısı olduğu fakat eşitlikçi toplumsal cinsiyet rolleri boyutunun ise meslek seçiminde toplumsal cinsiyet rolü anlamlı bir şekilde yordamadığı ve meslek seçiminde toplumsal cinsiyetin meslek öncesi öğretmen kimliğini anlamlı bir şekilde yordamadığı sonucunda ulaşılmıştır. Gender-based occupational division is related to traditional role patterns and social norms that underpin the approach to 'suitable' jobs/ for women and men. Teaching has been considered as one of the most 'suitable' professions for women. Understanding the social realities of the factors affecting the choice of teaching profession and the establishment of the professional identity is the main focus of the research. In this direction, the aim of the research is to examine the choice of teaching profession and the pre-professional identity construction in terms of gender. An answer will be sought to the question of whether there are significant relationships between the messages that teacher candidates receive about gender norms, the role of gender in choosing a profession, and their pre-professional teacher identities. The research is a quantitative research and was designed in correlational survey model. The variables that are aimed to determine whether there is a relationship between them are gender norms, the role of gender in choosing a profession and pre-professional teacher identity. Data were collected from 370 students studying at faculty of education. The “Socialization of Gender Norms Scale”, “The Role of Gender in Occupational Choice Scale”, and the “Early Teacher Identity Measure” were conducted. T-test, correlation and regression analysis were used in the analysis of the data. The results revealed that men pay more attention to gender roles in choosing a profession, and women adopt the pre-vocational teacher identity more than men. It has been concluded that traditional gender roles, which are sub-dimensions of socialization of gender norms, are a significant predictor of gender role in choosing a profession, but the dimension of egalitarian gender roles does not significantly predict gender role in choosing a profession, and gender in choosing a profession does not significantly predict early teacher identity.