Late Ypresian to Middle Lutetian orthophragminid record from central and northern Turkey: Taxonomy and remarks on zonal scheme

• Published in: Turkish journal of earth sciences Vol. 16; no. 3; pp. 281 - 318
• Main Authors: LESS, György, KERTESZ, Botond, ÖZCAN, Ercan
• Format: Journal Article
• Language: English
• Published: TÜBİTAK 01.01.2007
• Subjects: benthic foraminifera; Bentik foraminiferler; Biometri; Biometrics; Denizel çökel; Discocyclinidae; Eocene Epoch; Eosen Evre; Geology; Jeoloji; Kuzey Anadolu Bölgesi; Marine sediment; Northern Anatolia Region; Orbitoclypeidae; paleontology; Paleontoloji; species specificity; Stratigrafik dağılım; stratigraphic distribution; Taksonomi; Taxonomy; Turkey; Tür özellikleri; Türkiye; Zonasyon; Zonation; Zoology; Zooloji
• ISSN: 1300-0985; 1303-619X

Orthophragminidler Türkiye'de Geç Paleosen-Eosen sığ-denizel birimlerde yaygın olarak bulunan iri bentik foraminifer gruplarından bir tanesini temsil eder. Discocyclina archiaci, Orbitoclypeus schopeni ve O. multiplicatus gibi stratigrafik önemi olan erken Yiprezyen gruplarını takiben, orthophragminid çeşitlilik ve bolluğunda erken-geç Yiprezyen sınırı dolaylarında önemli bir değişim gözlenmektedir. Bu Discocyclina augustae, D. fortisi, Nemkovella strophioiata, Orbitoclypeus douvillei, O. varians, O. furcatus, Asterocyclina stellata ve A. alticostata gibi bazı türlerin ilk ortaya çıkışı ve O. multiplicatus ve diğer bazı formların 'stratigrafik kayıtdan yok olması ile tanımlanır. Bu ve filojenetik olarak Orta Eosen dönemine kadar devam eden gruplar megalosferik bireylerin ekvatoryal kesitlerinde çalışılmış ve istatiksel olarak değerlendirilmişlerdir. Çalışılan formlar, filojenetik gelişim aşamalarına bağlı olarak, biyometrik tanımlanan alttürler altında sınıflandırılmışlardır. Batı Tetis'de geç Yiprezyen-orta Lütesyen döneminde az bilinen bazı grupların evrimsel basamakları tanımlanmış ve yeni dört alttür tariflenmiştir. Geç Yiprezyen ve erken Lütesyen'de iki yeni Discocyclina, D. fortisi anatolica n. ssp. ve D. spliti polatliensis n. ssp., orta Lütesyen'de yeni bir Nemkovella, N. evae karitensis n. ssp. ve erken Lütesyen'de yeni bir Orbitoclypeus, O. varians ankaraensis n. ssp., tanımlanmış olup O. munierf nin tür tanımı yenilenmiştir. Buna bağlı olarak Batı Tetis Orthophragminid Zonasyonu ve bazı grupların stratigrafik dağılımı yeniden düzenlenmiş, othophragminid zonlarının (OZ 7, 8a ve 8b) tanımı verilmiş ve Tetis Erken Paleojen sığ-denizel bentik zonasyonu ile deneştirilmiştir. Orthophragmines are one of the commonest larger foraminifera in the late Paleocene-Eocene shallow-marine deposits of Turkey. Following several common lineages, such as Discocyclina archiaci, Orbitoclypeus schopeni and O. multiplicatus, a major turnover in the orthophragminid composition - both in diversity and abundance - is observed to occur around the early-late Ypresian boundary. This is manifested in the first appearance/dominance of such important lineages like Discocyclina augustae, D. fortisi, Nemkovella strophiolata, Orbitoclypeus douvillei, O. varians, O. furcatus, Asterocyclina stellata and A. alticostata simultaneously with the disappearance of O. multiplicatus and other forms. These and their successors, ranging up at least to the middle Lutetian, have been studied and statistically evaluated in the equatorial sections of their megalospheric forms. The identified forms are categorized into evolutionary lineages, in which different developmental stages are distinguished by biometrically defined subspecies. Based mainly on the Turkish record, the evolutionary track of several little known western Tethyan lineages could be completed and redescribed in the late Ypresian to middle Lutetian interval. Also introduced and newly established are four new subspecies; two new subspecies of Discocyclina, D. fortisi anatolica n. ssp. and D. spliti polatliensis n. ssp. from the late Ypresian and early Lutetian respectively, one subspecies of Nemkovella, N. evae karitensis n. ssp. and one of Orbitoclypeus, O. varians ankaraensis n. ssp., from middle and early Lutetian, respectively. An emended diagnosis of O. munieri is also given. As a result, the taxonomy of western Tethyan orthophragmines has been updated and the stratigraphic distribution of some taxa is rearranged. The definition of some previously assigned orthophragminid zones (OZ 7, 8a and 8b) were completed and simultaneously recalibrated in the context of the shallow benthic zonation of the Tethyan Early Paleogene.