ОЦЕНКА БИОХИМИЧЕСКИХ ПОКАЗАТЕЛЕЙ, ХАРАКТЕРИЗУЮЩИХ СОСТОЯНИЕ ЗДОРОВЬЯ НАСЕЛЕНИЯ ВОСТОЧНО-КАЗАХСТАНСКОЙ ОБЛАСТИ, ПОДВЕРГШЕГОСЯ РАДИАЦИОННОМУ ВОЗДЕЙСТВИЮ ВСЛЕДСТВИЕ ИСПЫТАНИЙ ЯДЕРНОГО ОРУЖИЯ ASSESSMENT OF BIOCHEMICAL INDICATORS CHARACTERIZING THE HEALTH STATUS OF THE POPULATION OF THE EAST KAZAKHSTAN REGION EXPOSED TO RADIATION DUE TO NUCLEAR WEAPONS TESTS

• Published in: Наука и здравоохранение no. 5(20)
• Main Authors: Л.М., Пивина, Ю.М., Семенова, Е.Т., Жунусов, Т.А., Булегенов, А.М., Манатова, Т.И., Белихина, А.С., Абишева, У.М., Эфендиев, T., Жунусова
• Format: Journal Article
• Language: Russian
• Published: 15.10.2020
• ISSN: 2410-4280
• DOI: 10.34689/SH.2018.20.5.012

Введение: В 2017 году в ГМУ г. Семей начато выполнение научно-технической программы «Разработка научно-методологических основ минимизации экологической нагрузки, медицинского обеспечения, социальной защиты и оздоровления населения экологически неблагоприятных территорий республики Казахстан», в рамках которой проводится оценка состояния неспецифической резистентности у экспонированного радиацией населения ВКО. Цель: оценка биохимических показателей крови, характеризующих состояние неспецифической резистентности изучаемого населения. Материалы и методы. Объем выборки по Абайскому району ВКО составил 222 человека, по Бородулихинскому району ВКО – 233 человек, по Курчумскому району ВКО – 245 человек. Исследовались биохимические показатели (кальций, калий, натрий, магний, гликозированный гемоглобин, общий белок, АЛТ, АСТ, гормоны щитовидной железы, антитела к ТПО, АКТГ, кортизол, инсулин). Критерии включения: возраст 18-50 лет, юридически подтвержденное проживание на территории влияния СИЯП. Критерии исключения: органическое поражение ЦНС, соматические заболевания в стадии декомпенсации. Контроль – жители Курчумского района ВКО. Дизайн исследования – поперечный. Статистическая обработка: IBM SPSS Statistics 20, с определением нормальности распределения изучаемых признаков и оценкой описательных статистик числовых переменных. Качественные переменные представлены в виде абсолютных цифр и их процентов. Оценка различий в группах определена с помощью расчета критерия χ2. Результаты. Высокие показатели тиреотропного гормона были установлены у жителей Бородулихинского района – 13,5%, в Абайском районе – у 3,9% жителей. Превышение титра антител к ТПО было зафиксировано в обеих основных группах исследования (80,09 в Абайском и 43,77 в Бородулихинском районах). Установлены признаки нарушений неспецифической резистентности организма, проявляющиеся в виде изменений микро-элементного состава крови (снижение магния, кальция и калия в сравнении с контролем), повышения кортизола. Заключение: Установлены биохимические индикаторы нарушений неспецифической резистентности организма лиц, подвергшихся радиационному воздействию. Introduction: In 2017, the scientific program "Development of scientific and methodological foundations for minimizing environmental burden, medical provision, social protection and health improvement of the population of ecologically unfavorable territories of the Republic of Kazakhstan" was started in the SMU. In the framework of the program we studied the state of health and nonspecific resistance in the population of the East Kazakhstan region exposed to radiation. Aim: assessment of biochemical indicators characterizing the health status of the studied population Methods: The sample size in the Abay region was 222 people, in the Borodulikha district it was 233 people, in the Kurchumsky district it was 245 people. Biochemical indicators (calcium, potassium, sodium, magnesium, glycosylated hemoglobin, total protein, ALT, AST, thyroid hormones, antibodies to TPO, ACTH, cortisol, insulin) were studied. Inclusion criteria: age 18-50 years, legally confirmed residence in the territory of the influence of the Test Site. Exclusion criteria: organic lesion of the central nervous system, somatic diseases in the stage of decompensation. Control - residents of the Kurchum district. The design is cross-sectional study. Statistical processing: IBM SPSS Statistics 20, with the definition of the normality of the distribution of the studied characteristics and the evaluation of descriptive statistics of numerical variables. Qualitative variables are represented in the form of absolute figures and their percentages. Evaluation of differences in groups is determined by calculating the χ2 criterion. Results. High levels of thyroid-stimulating hormone were found in the residents of Borodulikha district (13.5%), in Abai district it was defined in 3.9% of residents. The excess of antibody titre to TPO was recorded in both study groups (80.09 in Abai and 43.77 in Borodulikha districts). Signs of violations of nonspecific resistance manifested in the changes of the blood microelements (decrease of magnesium, calcium and potassium), increased cortisol. Conclusion: Biochemical indicators of violations of nonspecific resistance in the persons exposed to radiation have been established. Кіріспе: 2017 жылы Семей қ. ММУ «Қазақстан Республикасы экологиялық қолайсыз аумақта экологиялық жүктемені ықшамдау, медициналық қамсыздандыру, әлеуметтік қорғау және тұрғындарды сауықтырудың ғылыми –методологиялық негіздерін әдістеу» ғылыми –техникалық бағдарламасын орындау басталды, оның шеңберінде ШҚО тұрғындарының экспондаған радиациямен ерекше емес резистенттілік жағдайына бағалау өткізілді. Мақсаты: Зерттелетін тұрғындар ерекше емес резистенттілігі жағдайын сипаттайтын қанның биохимиялық көрсеткіштерін бағалау. Материалдар мен әдістер. ШҚО Абай ауданы бойынша іріктеу көлемі 222 адамды құрады, ШҚО Бородулиха ауданы бойынша– 233 адам, ШҚО Күршім ауданы бойынша – 245 адам. Биохимиялық көрсеткіштер зерттелді (кальций, калий, натрий, магний, гликозирленген гемоглобин, жалпы белок, АЛТ, АСТ, қалқанша без гормондары, антиденелер ТПО, АКТГ, кортизол, инсулин). Енгізу критерилері: жасы 18-50 жас, ССЯП әсері аумағында тұруға заңды растау. Шығау критерилері: ОНЖ органикалық зақымдануы, декомпенсация кезеңіндегі соматикалық аурулар. Бақылау – ШҚО Күршім ауданы тұрғындары. Зертету дизайны – көлденең. Статистикалық өңдеу: IBM SPSS Statistics 20, сандық ауыспалылардың бейнелеу статистикаларын бағалаумен және зерттелетін белгілерін бөлудің қалыптылығын анықтаумен. Сапалық ауыспалылар абсолютті цифрлар және олардың пайыздары түрінде ұсынылған. Топтардағы айырмашылықтар бағасы χ2 критерилерін есептеу арқылы анықталған. Нәтижелер. Тиреотропты гормонның жоғары көрсеткіштері Бородулиха ауданы тұрғындарында анықталған – 13,5%, Абай ауданында – 3,9% тұрғында. ТПО антиденелер титрының асуы зерттеудің екі негізгі топтарында белгіленген (80,09 Абай ауданында және 43,7 Бородулиха ауданында). Қанның микроэлемент құрамының өзгеруі түрінде анықталатын организмнің ерекше емес резистенттілігінің бұзылуы белгілері анықталды (бақылаумен салыстырғандағы магнийдің, кальцийдің және калийдің төмендеуі), кортизолдың артуы. Қорытынды: Радиациялық әсерге шалдыққан тұлғалар организмнің ерекше емес резистенттілігінің бұзылуы биохимиялық индикаторлары анықталды.