Nevşehir İli Hava Kalitesinin Markov Zinciri ile Tahmini
Bu makalede Nevşehir İlinde µg m-3 seviyesinde bulunan PM10, SO2, CO, NO2 ve O3 gibi temel hava kirletici parametreleri 01.08.2019-19.11.2020 tarihleri arasında izlenilmiş ve bu parametrelere bağlı olarak Hava Kalite İndeksi (HKİ) değerleri hesaplanmıştır. Nevşehir İli HKİ değerleri iyi ve hassas de...
Saved in:
Published in | Düzce Üniversitesi bilim ve teknoloji dergisi (Online) Vol. 9; no. 5; pp. 1707 - 1723 |
---|---|
Main Authors | , |
Format | Journal Article |
Language | English |
Published |
Düzce University
31.10.2021
|
Subjects | |
Online Access | Get full text |
Cover
Loading…
Abstract | Bu makalede Nevşehir İlinde µg m-3 seviyesinde bulunan PM10, SO2, CO, NO2 ve O3 gibi temel hava kirletici parametreleri 01.08.2019-19.11.2020 tarihleri arasında izlenilmiş ve bu parametrelere bağlı olarak Hava Kalite İndeksi (HKİ) değerleri hesaplanmıştır. Nevşehir İli HKİ değerleri iyi ve hassas dereceler arasında değişkenlik göstermektedir. HKİ izleme verileri kullanılarak Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov Zinciri Modelleri eğitilmiş ve 20.11.2020-20.12.2020 tarihlerini kapsayan yeni verilerle doğrulamaları yapılmıştır. Yapılan bu çalışmada Nevşehir İli HKİ değerleri, Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov zincir modelleri ile sırasıyla 0,887 ve 0,982 oranında başarıyla tahmin edilmiştir. Nevşehir İli hava kalitesine bağlı olarak daha az değişken duruma sahip olan Ayrık-Zamanlı Markov Zinciri Modeli hem eğitimde hem de kontrolünde kullanılan HKİ verilerini tahmin etmede daha başarılı bulunmuştur. Sonuç olarak Markov Zinciri modellerinin farklı hava koşullarını tahmin etmede başarılı bir yöntem olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.
In this article, basic air pollutant parameters such as PM10, SO2, CO, NO2, and O3 at µg m-3 level in Nevşehir Province were monitored between 01.08.2019-19.11.2020 and Air Quality Index (AQI) values were calculated depending on these parameters. Nevşehir Province AQI values vary between good and sensitive degrees. While monitoring data were used in the training of the models, the data calculated between 20.11.2020-20.12.2020 and not used in the training of the models were also used in the checking. In this study, Nevşehir Province AQI values were successfully predicted using small-scale and discrete-time Markov Chain Models at 0.887 and 0.982, respectively. The discrete-time Markov Chain Model, which has less variable status depending on the air quality of Nevşehir Province, has been found to be more successful in predicting the AQI data used both in training and checking. As a result, it has been revealed that Markov Chain models can be used as a successful method to predict different weather conditions. |
---|---|
AbstractList | Bu makalede Nevşehir İlinde µg m-3 seviyesinde bulunan PM10, SO2, CO, NO2 ve O3 gibi temel hava kirletici parametreleri 01.08.2019-19.11.2020 tarihleri arasında izlenilmiş ve bu parametrelere bağlı olarak Hava Kalite İndeksi (HKİ) değerleri hesaplanmıştır. Nevşehir İli HKİ değerleri iyi ve hassas dereceler arasında değişkenlik göstermektedir. HKİ izleme verileri kullanılarak Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov Zinciri Modelleri eğitilmiş ve 20.11.2020-20.12.2020 tarihlerini kapsayan yeni verilerle doğrulamaları yapılmıştır. Yapılan bu çalışmada Nevşehir İli HKİ değerleri, Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov zincir modelleri ile sırasıyla 0,887 ve 0,982 oranında başarıyla tahmin edilmiştir. Nevşehir İli hava kalitesine bağlı olarak daha az değişken duruma sahip olan Ayrık-Zamanlı Markov Zinciri Modeli hem eğitimde hem de kontrolünde kullanılan HKİ verilerini tahmin etmede daha başarılı bulunmuştur. Sonuç olarak Markov Zinciri modellerinin farklı hava koşullarını tahmin etmede başarılı bir yöntem olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Bu makalede Nevşehir İlinde µg m-3 seviyesinde bulunan PM10, SO2, CO, NO2 ve O3 gibi temel hava kirletici parametreleri 01.08.2019-19.11.2020 tarihleri arasında izlenilmiş ve bu parametrelere bağlı olarak Hava Kalite İndeksi (HKİ) değerleri hesaplanmıştır. Nevşehir İli HKİ değerleri iyi ve hassas dereceler arasında değişkenlik göstermektedir. HKİ izleme verileri kullanılarak Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov Zinciri Modelleri eğitilmiş ve 20.11.2020-20.12.2020 tarihlerini kapsayan yeni verilerle doğrulamaları yapılmıştır. Yapılan bu çalışmada Nevşehir İli HKİ değerleri, Küçük Ölçekli ve Ayrık Zamanlı Markov zincir modelleri ile sırasıyla 0,887 ve 0,982 oranında başarıyla tahmin edilmiştir. Nevşehir İli hava kalitesine bağlı olarak daha az değişken duruma sahip olan Ayrık-Zamanlı Markov Zinciri Modeli hem eğitimde hem de kontrolünde kullanılan HKİ verilerini tahmin etmede daha başarılı bulunmuştur. Sonuç olarak Markov Zinciri modellerinin farklı hava koşullarını tahmin etmede başarılı bir yöntem olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. In this article, basic air pollutant parameters such as PM10, SO2, CO, NO2, and O3 at µg m-3 level in Nevşehir Province were monitored between 01.08.2019-19.11.2020 and Air Quality Index (AQI) values were calculated depending on these parameters. Nevşehir Province AQI values vary between good and sensitive degrees. While monitoring data were used in the training of the models, the data calculated between 20.11.2020-20.12.2020 and not used in the training of the models were also used in the checking. In this study, Nevşehir Province AQI values were successfully predicted using small-scale and discrete-time Markov Chain Models at 0.887 and 0.982, respectively. The discrete-time Markov Chain Model, which has less variable status depending on the air quality of Nevşehir Province, has been found to be more successful in predicting the AQI data used both in training and checking. As a result, it has been revealed that Markov Chain models can be used as a successful method to predict different weather conditions. |
Author | ALVER, Alper BAŞTÜRK, Emine |
Author_xml | – sequence: 1 givenname: Emine orcidid: 0000-0002-1628-5026 surname: BAŞTÜRK fullname: BAŞTÜRK, Emine – sequence: 2 givenname: Alper orcidid: 0000-0003-2734-8544 surname: ALVER fullname: ALVER, Alper |
BookMark | eNpN0EtOAkEQgOGOwURE1m7nAgP9mn64M0SFiLrBjZtOTU-1NA4zpgdJPI1X8BB6LwkY46oqVcm3-E9Jr2kbJOSc0RG3TNBx9VbGDVYjYwqt7RHpcyZNzqVUvX_7CRl23YpSygUrmOF9cnGP2-8PXMaUfX3WMZvCFrJbqHdYF5vYZHeQXtpt9hQbH1PMYo3ZApbr3e-MHAeoOxz-zgF5vL5aTKb5_OFmNrmc555RhTkvmQy6oLIUHpRBwwpbFYWhUgrDPQMldUWDAFYhoBJKUw-WhZIKDVIaMSCzg1u1sHKvKa4hvbsWotsf2vTsIG2ir9GVurLKGpS6sDIoVjLLNCooAYMKHnfW-GD51HZdwvDnMer2Jd1vSXcoKX4AtgBp8g |
Cites_doi | 10.1007/s11157-010-9227-2 10.1007/s12652-020-02036-5 10.1155/2016/6459873 10.1016/S0167-6105(00)00081-7 10.1016/j.cub.2017.05.064 10.1155/2017/2463065 10.1016/j.ecolind.2019.105681 10.4209/aaqr.2014.08.0154 10.1016/j.cej.2018.02.075 10.1016/j.atmosres.2016.05.018 10.15517/rmta.v16i2.305 10.1080/15298660008984559 10.1108/TG-04-2019-0028 10.1108/TG-06-2018-0041 10.1016/S1364-0321(01)00006-5 10.1007/978-3-030-23672-4_16 10.1016/j.envpol.2011.12.018 10.1016/j.scitotenv.2013.06.020 10.1016/0024-3795(94)00216-9 10.1016/B978-0-12-407948-9.00001-3 10.1080/02664763.2018.1492527 10.17576/mjas-2017-2103-05 10.1007/978-3-319-55723-6_10 10.1016/j.neucom.2012.06.003 10.1016/j.envsoft.2018.06.001 10.21315/jps2018.29.s3.5 10.1109/ICCSE.2017.8085533 10.1007/s11869-008-0008-9 10.2307/2346299 10.1016/j.trc.2014.02.007 10.1007/s00521-015-1955-3 10.4209/aaqr.2019.02.0080 10.4209/aaqr.2018.04.0135 10.1016/j.apr.2020.03.009 |
ContentType | Journal Article |
DBID | AAYXX CITATION DOA |
DOI | 10.29130/dubited.885779 |
DatabaseName | CrossRef DOAJ Directory of Open Access Journals |
DatabaseTitle | CrossRef |
DatabaseTitleList | CrossRef |
Database_xml | – sequence: 1 dbid: DOA name: Directory of Open Access Journals url: https://www.doaj.org/ sourceTypes: Open Website |
DeliveryMethod | fulltext_linktorsrc |
EISSN | 2148-2446 |
EndPage | 1723 |
ExternalDocumentID | oai_doaj_org_article_b7d9698e47594f61b1917e6abaef6fce 10_29130_dubited_885779 |
GroupedDBID | AAYXX ADBBV ALMA_UNASSIGNED_HOLDINGS BCNDV CITATION GROUPED_DOAJ M~E |
ID | FETCH-LOGICAL-c106e-2b14f7504b3ca68e8159d558044382c1a647d0f3a1deae63670ca91fb037a4483 |
IEDL.DBID | DOA |
ISSN | 2148-2446 |
IngestDate | Tue Oct 22 15:08:54 EDT 2024 Fri Aug 23 00:48:29 EDT 2024 |
IsDoiOpenAccess | true |
IsOpenAccess | true |
IsPeerReviewed | true |
IsScholarly | true |
Issue | 5 |
Language | English |
LinkModel | DirectLink |
MergedId | FETCHMERGED-LOGICAL-c106e-2b14f7504b3ca68e8159d558044382c1a647d0f3a1deae63670ca91fb037a4483 |
ORCID | 0000-0002-1628-5026 0000-0003-2734-8544 |
OpenAccessLink | https://doaj.org/article/b7d9698e47594f61b1917e6abaef6fce |
PageCount | 17 |
ParticipantIDs | doaj_primary_oai_doaj_org_article_b7d9698e47594f61b1917e6abaef6fce crossref_primary_10_29130_dubited_885779 |
PublicationCentury | 2000 |
PublicationDate | 2021-10-31 |
PublicationDateYYYYMMDD | 2021-10-31 |
PublicationDate_xml | – month: 10 year: 2021 text: 2021-10-31 day: 31 |
PublicationDecade | 2020 |
PublicationTitle | Düzce Üniversitesi bilim ve teknoloji dergisi (Online) |
PublicationYear | 2021 |
Publisher | Düzce University |
Publisher_xml | – name: Düzce University |
References | ref13 ref35 ref12 ref34 ref15 ref37 ref14 ref36 ref31 ref30 ref11 ref33 ref10 ref32 ref2 ref1 ref17 ref39 ref16 ref38 ref19 ref18 ref24 ref23 ref26 ref25 ref20 ref42 ref41 ref22 ref21 ref28 ref27 ref29 ref8 ref7 ref9 ref4 ref3 ref6 ref5 ref40 |
References_xml | – ident: ref24 doi: 10.1007/s11157-010-9227-2 – ident: ref3 – ident: ref7 – ident: ref40 doi: 10.1007/s12652-020-02036-5 – ident: ref9 doi: 10.1155/2016/6459873 – ident: ref30 doi: 10.1016/S0167-6105(00)00081-7 – ident: ref29 doi: 10.1016/j.cub.2017.05.064 – ident: ref41 – ident: ref20 doi: 10.1155/2017/2463065 – ident: ref8 doi: 10.1016/j.ecolind.2019.105681 – ident: ref10 doi: 10.4209/aaqr.2014.08.0154 – ident: ref1 doi: 10.1016/j.cej.2018.02.075 – ident: ref17 doi: 10.1016/j.atmosres.2016.05.018 – ident: ref32 doi: 10.15517/rmta.v16i2.305 – ident: ref23 doi: 10.1080/15298660008984559 – ident: ref12 doi: 10.1108/TG-04-2019-0028 – ident: ref5 doi: 10.1108/TG-06-2018-0041 – ident: ref33 doi: 10.1016/S1364-0321(01)00006-5 – ident: ref2 – ident: ref38 – ident: ref13 doi: 10.1007/978-3-030-23672-4_16 – ident: ref27 doi: 10.1016/j.envpol.2011.12.018 – ident: ref6 doi: 10.1016/j.scitotenv.2013.06.020 – ident: ref25 doi: 10.1016/0024-3795(94)00216-9 – ident: ref28 doi: 10.1016/B978-0-12-407948-9.00001-3 – ident: ref31 doi: 10.1080/02664763.2018.1492527 – ident: ref19 doi: 10.17576/mjas-2017-2103-05 – ident: ref21 doi: 10.1007/978-3-319-55723-6_10 – ident: ref16 doi: 10.1016/j.neucom.2012.06.003 – ident: ref22 doi: 10.1016/j.envsoft.2018.06.001 – ident: ref26 – ident: ref42 doi: 10.21315/jps2018.29.s3.5 – ident: ref34 doi: 10.1109/ICCSE.2017.8085533 – ident: ref37 doi: 10.1007/s11869-008-0008-9 – ident: ref15 doi: 10.2307/2346299 – ident: ref11 doi: 10.1016/j.trc.2014.02.007 – ident: ref18 doi: 10.1007/s00521-015-1955-3 – ident: ref4 doi: 10.4209/aaqr.2019.02.0080 – ident: ref39 doi: 10.4209/aaqr.2018.04.0135 – ident: ref35 – ident: ref36 doi: 10.1016/j.apr.2020.03.009 – ident: ref14 |
SSID | ssj0002315182 |
Score | 2.2175543 |
Snippet | Bu makalede Nevşehir İlinde µg m-3 seviyesinde bulunan PM10, SO2, CO, NO2 ve O3 gibi temel hava kirletici parametreleri 01.08.2019-19.11.2020 tarihleri... |
SourceID | doaj crossref |
SourceType | Open Website Aggregation Database |
StartPage | 1707 |
SubjectTerms | air pollution air quality index forecast hava kalite indeksi hava kirliliği markov chain markov zinciri nevşehir tahmin |
Title | Nevşehir İli Hava Kalitesinin Markov Zinciri ile Tahmini |
URI | https://doaj.org/article/b7d9698e47594f61b1917e6abaef6fce |
Volume | 9 |
hasFullText | 1 |
inHoldings | 1 |
isFullTextHit | |
isPrint | |
link | http://utb.summon.serialssolutions.com/2.0.0/link/0/eLvHCXMwrZ29TsMwEMct1IkFgQBRvuSBgcVqEseOzQaIqgLRqZUqlsgfF7UItai0fR1egYeA98LnBJSNhTWKouR_tu_-yeVnQi60EuBU4lkCMmG50BWz3BVMS8-FkdzqyOl-HMrBOL-fiElrqy_sCavxwLVwPVt4LbUC5NLllUwtGgyQxhqoZOUgrr6paJmp5whxCZlMZTXLJ9Nhoe75tcUiLowMUWDjVisNtWj9Ma30d8lOUw_S6_o-9sgWzPfJ1RA2X-8wnS3p58fLjA7MxtAHrJjhDTd0oPiHzWJDn_BF-XJGw8ymIzNFTMgBGffvRrcD1mxywFxwY8Aym-YVMtaDREYqUKG-8EKoJMdPdC41Mi98UnGTejAgkbfmjE4rm_DCBG_FD0lnvpjDEaFcO2uwJPACwXpeu4wHd5I5yT1Ozi65_Hnm8rVmWZTBA0R5ykaespanS25Qk9_TEEIdD4TQlE1oyr9Cc_wfFzkh2xm2kcR0cUo6q-UazkIdsLLnMeTfb4Oxxg |
link.rule.ids | 315,786,790,870,2115,27955,27956 |
linkProvider | Directory of Open Access Journals |
openUrl | ctx_ver=Z39.88-2004&ctx_enc=info%3Aofi%2Fenc%3AUTF-8&rfr_id=info%3Asid%2Fsummon.serialssolutions.com&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Nev%C5%9Fehir+%C4%B0li+Hava+Kalitesinin+Markov+Zinciri+ile+Tahmini&rft.jtitle=D%C3%BCzce+%C3%9Cniversitesi+bilim+ve+teknoloji+dergisi+%28Online%29&rft.au=BA%C5%9ET%C3%9CRK%2C+Emine&rft.au=ALVER%2C+Alper&rft.date=2021-10-31&rft.issn=2148-2446&rft.eissn=2148-2446&rft.volume=9&rft.issue=5&rft.spage=1707&rft.epage=1723&rft_id=info:doi/10.29130%2Fdubited.885779&rft.externalDBID=n%2Fa&rft.externalDocID=10_29130_dubited_885779 |
thumbnail_l | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/lc.gif&issn=2148-2446&client=summon |
thumbnail_m | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/mc.gif&issn=2148-2446&client=summon |
thumbnail_s | http://covers-cdn.summon.serialssolutions.com/index.aspx?isbn=/sc.gif&issn=2148-2446&client=summon |